Co to są Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR)?
MSR, zwane też Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), powstały w celu zunifikowania ponad granicami państw sposobu prezentacji danych finansowych organizacji oraz zasad prowadzenia w nich rachunkowości.
MSR są rozwijane i utrwalane przez International Accountants Standards Commitee (Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości) już od połowy lat 70. XX w. Idea wprowadzenia na tym polu jednolitych zasad pojawiła się ze względu na różnice w zasadach rachunkowości obowiązujących w poszczególnych państwach europejskich. Warto jednak wspomnieć, że w niektórych krajach już przyjęto MSR jako obowiązujące przepisy wewnętrzne. Ponieważ jednak dotyczy to tylko wybranych państw, tam, gdzie pojawiają się różnice w lokalnych zasadach rachunkowości, a także ich duża zmienność (choćby w Polsce ustawy dotyczące reguł prowadzenia rachunkowości i rozliczania podatków każdego roku zmieniane są kilkukrotnie), występują przeszkody dla swobodnego przepływu kapitału między granicami – głównie inwestycji. Dlaczego? Ponieważ z punktu widzenia zagranicznego inwestora odrębność przepisów powoduje trudność w interpretacji danych zawartych np. w sprawozdaniu finansowym firmy raportującej według przepisów lokalnych. W raporcie niektóre dane o znaczeniu strategicznym mogą być ujęte inaczej niż na gruncie MSR (np. odmienne metody wyliczenia aktywów i pasywów, inne ujęcie przepływów finansowych itp.). Jeśli więc firmie zależy na przyciągnięciu kapitału (np. spółka planuje sprzedaż pakietu akcji i chce, by ich właścicielami stały się zagraniczne fundusze lub podmioty), w jej interesie jest sporządzanie raportów według powszechnie uznanych standardów międzynarodowych, tak aby niezależnie od tego, z jakiego kraju pochodzą decydenci, były one przejrzyste i nie pozostawiały żadnych wątpliwości.
Kto w Polsce stosuje MSR?
Można powiedzieć, że w Polsce w pewnym zakresie dochodzi do ugruntowania MSR w praktyce gospodarczej. Od kilku lat na mocy Ustawy o rachunkowości wszystkie spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych oraz banki mają obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z MSR. Pozostałe podmioty gospodarcze nie mają takiego obowiązku, co oznacza, że w zakresie sprawozdawczości stosują się wyłącznie do Ustawy o rachunkowości. Niemniej niektóre organizacje mają możliwość stosowania MSR. Z takiej opcji mogą skorzystać:
- emitenci papierów wartościowych na jednym z rynków regulowanych na terenie UE, Islandii, Lichtensteinu i Norwegii (spółki akcyjne notowane na giełdach lub planujące wprowadzić akcje do obrotu giełdowego);
- podmioty będące częścią grup kapitałowych, w których dominujący podmiot stosuje MSR (sporządza skonsolidowane sprawozdania finansowe);
- lokalne oddziały firm zagranicznych, które stosują MSR.
Co ciekawe, podmioty sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z MSR nie muszą robić tego w formie struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK_SF).
Decyzję co do sporządzania sprawozdań zgodnie z MSR podejmuje podmiot zatwierdzający sprawozdanie (najczęściej Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy).
Zakres MSR
Sprawozdanie finansowe sporządzane według MSR obejmuje: bilans, rachunek zysków i strat, wykaz zmian w kapitale własnym, rachunek przepływów pieniężnych oraz informacje dodatkowe załączane do sprawozdania. MSR określają m.in. zasady sporządzania sprawozdań finansowych, wyceny składników aktywów i pasywów, sposób prezentacji danych finansowych, przepływów finansowych i majątku trwałego.