Kategorie ryzyka i stopy procentowe składek na ubezpieczenie wypadkowe od 1 kwietnia 2024.

W kwietniu 2024 roku zmianie uległy kategorie ryzyk oraz wysokość odpowiadających im składek na ubezpieczenia wypadkowe. Dla niektórych przedsiębiorców nowe przepisy mogą okazać się korzystne. Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź, co warto wiedzieć na temat stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe.

Spis treści:

• Ubezpieczenie wypadkowe – podstawowe informacje
• Od czego zależy składka wypadkowa i jak ustalić jej wysokość?
• Zmiana kategorii ryzyk i stopy procentowej składki wypadkowej – na jaki okres?
• Najniższa i najwyższa stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe
• w jaki sposób sprawdzić wysokość składki wypadkowej?

Ubezpieczenie wypadkowe – podstawowe informacje

Zasady dotyczące ubezpieczenia wypadkowego, a także odprowadzania z tego tytułu należnych składek zostały uregulowane w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230). Zgodnie z jej zapisami, ubezpieczenie ma gwarantować pracownikowi prawo do otrzymywania świadczeń w przypadku utraty zdolności do pracy będącej wynikiem zdarzenia, którego nie obejmuje ubezpieczenie chorobowe. Mowa tu m.in. o wypadkach przy pracy czy chorobach zawodowych.

Pierwszy z terminów oznacza nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, w wyniku którego poszkodowany doznał urazu lub poniósł śmierć. Ważne jest jednak, aby nastąpiło ono:

• w trakcie wykonywania przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
• podczas wykonywania innych czynności na rzecz pracodawcy,
• w drodze do lub z miejsca zatrudnienia.

Choroba zawodowa jest z kolei definiowana jako ta, która:

• została wymieniona w wykazie chorób zawodowych,
• wynika ze sposobu wykonywania pracy bądź występujących w miejscu pracy czynników szkodliwych.

Świadczenia wypłaca wówczas Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a samą składkę odprowadza nie pracownik, lecz pracodawca.
Zobacz również: Wszystko co musisz wiedzieć o składkach na ubezpieczenie społeczne – Symfonia

Od czego zależy składka wypadkowa i jak ustalić jej wysokość?

Wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe zależy od kilku czynników, a w tym liczby zatrudnionych oraz charakteru prowadzonej działalności i związanych z tym kategorii ryzyka. Na mocy ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, płatnicy składek zostali podzieleni na dwie grupy. Tę pierwszą stanowią Ci, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 osób. Stopa procentowa składki wypadkowej wynosi tu 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności. 

Inaczej wygląda sytuacja płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych. W tym przypadku stopę procentową składki wypadkowej ustala Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jej wysokość ustalana jest jako  iloczyn dwóch elementów:

• składki na ubezpieczenie wypadkowe dla poszczególnych grup działalności, do których należy płatnik
• wskaźnika korygującego.

Zmiana kategorii ryzyk i stopy procentowej składki wypadkowej – na jaki okres?

27 marca 2024 roku w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków. Nowe przepisy zaczęły obowiązywać 1 kwietnia 2024 roku i mają być aktualne do 31 marca 2027 roku.

Jakie są nowe kategorie ryzyka?

W związku z nowelizacją zostały określone nowe kategorie ryzyka, a wraz z tym odpowiadające im stopy procentowe składki na ubezpieczenie wypadkowe. W przypadku 32 grup zmiana kategorii spowodowała również obniżenie dotychczasowej stopy procentowej. Dla 31 grup działalności gospodarczej nie wprowadzono natomiast żadnych zmian. Wzrost kategorii ryzyka i stopy procentowej składki dotyczył tylko kategorii „wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego (lignitu)”. Obowiązująca stawka zwiększyła się tu z 3,06 do 3,33%.

Zmiany w zakresie ubezpieczenia wypadkowego – którzy płatnicy składek mogą skorzystać na zmianach?

Składka na ubezpieczenie wypadkowe uległa obniżeniu m.in. w przypadku takich grup jak:

• produkcja artykułów spożywczych i napojów;
• handel pojazdami samochodowymi – hurtowy i detaliczny;
• naprawa pojazdów samochodowych;
• roboty budowlane – specjalistyczne i związane ze wznoszeniem budynków;
• produkcja mebli, wyrobów tekstylnych, metali czy chemikaliów.

Najniższa i najwyższa stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe

W  stosunku do obowiązującej regulacji najniższa i najwyższa stopa procentowa składki wypadkowej dla grup działalności nie uległy żadnej zmianie. Pierwsza z nich będzie zatem wynosić w 2024 roku 0,67%, z kolei druga – 3,33%. Stopa procentowa składki dla płatnika, który zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego maksymalnie dziewięć osób oraz stopa procentowa dla płatników składek niepodlegających wpisowi do rejestru REGON wynosi w roku składkowym, który trwa od 1 kwietnia 2024 roku, 1,67%. W przypadku płatników, którzy w ostatnich latach nie składali informacji ZUS IWA ze względu na brak takiego obowiązku, składka na ubezpieczenie wypadkowe będzie natomiast opłacana według stopy procentowej właściwej dla danej grupy działalności.

W jaki sposób sprawdzić wysokość składki wypadkowej?

Na przełomie marca i kwietnia ZUS informuje płatników składek o wysokości stopy procentowej składki. Chcąc zapoznać się z tym zawiadomieniem, wystarczy zalogować się do konta na PUE ZUS, przejść do opcji „Dokumenty i wiadomości” w zakładce „Płatnik” i otworzyć skrzynkę odbiorczą. Dostęp do zawiadomienia jest możliwy po wybraniu z listy odebranych dokumentów „Pisma z ZUS”. Załącznik jest zatytułowany jako „Zawiadomienie o stopie procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe”.