Danina solidarnościowa – co warto wiedzieć na jej temat?

Od 1 stycznia 2019 roku niektórzy podatnicy są zobowiązani odprowadzać nowy podatek – tzw. opłatę solidarnościową. Sprawdź, czym jest danina solidarnościowa, kto musi ją opłacać i w jaki sposób obliczyć jej podstawę.

Najważniejsze informacje w skrócie:

• Danina solidarnościowa to dodatkowy podatek, do zapłaty którego są zobowiązane osoby fizyczne osiągające dochody powyżej 1 miliona zł.
• Mają one obowiązek zapłaty daniny w wysokości 4% podstawy jej obliczenia.
• Podstawa daniny obliczana jest od nadwyżki dochodu podatnika ponad kwotę 1 miliona.
• Zarówno kwotę podatku solidarnościowego, jak i deklarację o jego wysokości należy złożyć w urzędzie skarbowym do 30 kwietnia za poprzedni rok podatkowy.

Danina solidarnościowa – co to?

Danina solidarnościowa – inaczej trzeci próg podatkowy lub podatek solidarnościowy – to podatek dla osób fizycznych, które zarabiają powyżej 1 miliona zł rocznie. Stanowi ona niezależne obciążenie publicznoprawne od podatku dochodowego. Pobór daniny solidarnościowej od najzamożniejszych podatników ma na celu wsparcie Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Osoby, które są objęte obowiązkiem zapłacenia daniny, w dalszym ciągu płacą również podatek dochodowy obliczony według obowiązujących przepisów.

Podatek solidarnościowy – kto płaci?

Danina solidarnościowa dotyczy osób fizycznych, których dochody przekroczyły 1 milion zł. Wskazuje na to sama ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatnicy ci mają obowiązek zapłaty podatku solidarnościowego w wysokości 4% podstawy jego obliczenia. Danina solidarnościowa dotyczy każdej osoby fizycznej z osobna, dlatego w przypadku rozliczających się wspólnie małżeństw nie ma to wpływu na ustalanie obowiązku zapłaty podatku. Osoba, która rozlicza się ze współmałżonkiem, na potrzeby podatku solidarnościowego musi rozliczyć się z całości dochodu.

Podatek solidarnościowy – od jakich dochodów?

Do podstawy opodatkowania daniną solidarnościową wliczają się dochody:

• z działalności gospodarczej bądź działów specjalnych produkcji rolnej uzyskane przy opodatkowaniu stawką liniową 19%;
• opodatkowane na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), np. z pracy, prowadzenia działalności gospodarczej, rent i emerytur, wynagrodzenia z umów cywilnoprawnych (zlecenia i o dzieło) czy praw autorskich;
• z odpłatnego zbycia papierów wartościowych bądź pochodnych instrumentów finansowych;
• z odpłatnego zbycia udziałów i akcji oraz z tytułu objęcia udziałów i akcji za aport;
• z tytułu zagranicznej spółki kontrolowanej.

Wyłączeniu podlegają natomiast dochody ze zbycia nieruchomości, z nieujawnionych źródeł przychodów czy też dochody z dywidend.

Opłata solidarnościowa a przychody osiągane za granicą

Do podstawy opodatkowania podatkiem solidarnościowym mogą zostać wliczone dochody osiągnięte za granicą, do których ma zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia – tzw. kredyt podatkowy. Mowa m.in. o dochodach z Wielkiej Brytanii, Austrii czy Holandii. Nie można natomiast uwzględnić w niej dochodów z zagranicy, do których ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją (to m.in. dochody z takich krajów jak Niemcy, Czechy, Szwecja, Szwajcaria czy Francja).

Danina solidarnościowa – jak obliczyć?

Podstawa daniny solidarnościowej obliczana jest od nadwyżki dochodu podatnika ponad kwotę 1 miliona zł. W pierwszej kolejności należy zsumować wszystkie wymienione wyższej dochody – jeżeli ich suma jest wyższa niż 1 milion zł, od tej nadwyżki należy obliczyć daninę. Następny krok to odliczenie od tej sumy kwoty wszystkich zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne, a także dodatkowych opłat (w przypadku zagranicznych spółek kontrolowanych). Ostatnim etapem jest obliczenie daniny solidarnościowej 4% od nadwyżki ponad 1 miliona zł.

W celu jej obliczenia podstawy daniny solidarnościowej można skorzystać ze wzoru:

suma dochodów – kwoty pomniejszające – 1 000 000 zł = podstawa obliczenia daniny solidarnościowej

W sumie dochodów uwzględnia się dochody, które podlegają wykazaniu w formularzach PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT_CFC i w rocznym obliczeniu podatku PIT-40A. W łącznej kwocie dochodu należy ponadto ująć także stratę z lat poprzednich. Podstawa obliczenia składki solidarnościowej powinna zostać zaokrąglona do pełnych złotych tak jak w przypadku podstawy obliczenia podatku – końcówki kwot poniżej 50 groszy można pominąć, z kolei końcówki kwot w wysokości 50 gr i więcej trzeba zaokrąglić do pełnych złotych wzwyż.

Danina solidarnościowa a ryczałt

Podatnicy, którzy opodatkowali swoje przychody ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, są całkowicie zwolnieni z obowiązku opłacania daniny solidarnościowej. Zwolnienie to dotyczy także osób, które wybrały opodatkowanie przy użyciu karty podatkowej. Co więcej, podatek w formie ryczałtu deklarowany na PIT-28 nie ma wpływu na sumę przychodów z innych źródeł, które są brane pod uwagę przy limicie 1 miliona zł, powyżej którego nalicza się daninę solidarnościową.

Odliczenia od podatku solidarnościowego

Ze względu na to, że daninę solidarnościową płaci się od dochodu, pewne koszty podlegają odliczeniu. Mowa m.in. o:

• składkach na ubezpieczenie społeczne zapłaconych w roku podatkowym na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe podatnika oraz osób, które z nim współpracują;
• składkach na ubezpieczenie społeczne potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, z tym że odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód zwolniony od podatku i składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego zaniechano poboru podatku;
• składkach na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących w kraju UE, EOG bądź w Konfederacji Szwajcarskiej;

Co więcej, w sytuacji, w której podatek solidarnościowy jest opłacany przez podmiot odprowadzający w Polsce 19% podatku za zagraniczną jednostkę kontrolowaną, podczas określania daniny można odliczyć:

• dywidendę otrzymaną od zagranicznej jednostki kontrolowanej;
• dochód z odpłatnego zbycia udziału w zagranicznej jednostce kontrolowanej, w części uwzględnionej w jego podstawie opodatkowania.

Podczas obliczania podstawy daniny solidarnościowej nie uwzględnia się natomiast odliczeń z tytułu przekazanych darowizn czy też w związku z ulgą B+R lub ulgą rehabilitacyjną.

Danina solidarnościowa – od kiedy?

Podatek solidarnościowy obowiązuje od 2019 roku. Należy wykazać go w zeznaniu rocznym, a następnie złożyć je do 30 kwietnia za rok poprzedni w urzędzie skarbowym, w którym rozliczany jest podatek dochodowy – a więc właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Podatnik ma obowiązek określić wysokość daniny solidarnościowej zgodnie ze wzorem na formularzu DSF-1. W razie ewentualnej pomyłki konieczne jest złożenie dodatkowej korekty.

DSF-1 – co to jest?

DSF-1 to deklaracja o wysokości daniny solidarnościowej w roku kalendarzowym. Składają ją osoby fizyczne, które mają obowiązek zapłaty tego podatku. Deklaracja ma jedną stronę i jest stosunkowo łatwa do wypełnienia. Można złożyć ją w formie papierowej lub online – samodzielnie bądź przez pełnomocnika.

Jak wpłacić daninę solidarnościową?

Daninę solidarnościową należy wpłacić na indywidualny mikrorachunek podatkowy do 30 kwietnia roku po rozliczanym roku kalendarzowym. Następnie to sam organ podatkowy przekazuje wpłaconą kwotę na rzecz Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Brak wpłaty podatku solidarnościowego w terminie może skutkować koniecznością zapłaty odsetek w oparciu o przepisy Ordynacji podatkowej. Są one wówczas naliczane od dnia następującego po terminie zapłaty do dnia zapłaty. W szczególnych przypadkach może dojść także do nałożenia kar zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym, a nawet do postępowania egzekucyjnego.

Najczęściej zadawane pytania na temat daniny solidarnościowej

Poznaj odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące podatku solidarnościowego.

Co to jest danina solidarnościowa?

Daniną solidarnościową nazywa się podatek, do którego zapłaty są zobowiązane osoby fizyczne osiągające dochody powyżej 1 miliona zł. To inaczej „podatek powyżej miliona”, będący niezależnym obciążeniem publicznoprawnym od podatku dochodowego.

Danina solidarnościowa – kto płaci?

Podatek solidarnościowy, inaczej składkę solidarnościową, odprowadzają osoby fizyczne, które w ciągu roku podatkowego uzyskały dochód przekraczający 1 milion zł.

Jaka jest stawka podatku solidarnościowego?

Stawka daniny solidarnościowej wynosi 4% – jest ona naliczana od nadwyżki dochodów powyżej 1 miliona zł.

Podatek solidarnościowy a ryczałt – czy trzeba płacić?

Nie – osoby fizyczne opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie są objęte obowiązkiem opłacania daniny solidarnościowej. Dotyczy to również podatników, którzy jako formę opodatkowania wybrali kartę podatkową.

Danina solidarnościowa – podatek liniowy wymaga zapłaty?

Tak, osoby fizyczne opodatkowane podatkiem liniowym mają obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej – podobnie jak podatnicy, których dochody są opodatkowane na zasadach ogólnych.