ViDA – unijny pakiet opodatkowania

Pakiet ViDA wynika z rozwijającej się gospodarki cyfrowej i jest związany z wprowadzeniem obowiązku e-fakturowania w całej Unii Europejskiej. Jego ostateczna wersja omawiana w 2024 roku różni się od tej pierwotnej. Co zakłada pakiet VAT in Digital Age i co oznacza dla przedsiębiorców?

 

Wprowadzenie do pakietu ViDA

Skrót ViDa pochodzi od wyrażenia VAT in Digital Age, oznaczającego VAT w epoce cyfrowej. Ten unijny pakiet opodatkowania ma na celu wprowadzenie elektronicznej sprawozdawczości w zakresie VAT-u w całej Unii Europejskiej.

 

Czym jest pakiet ViDA?

ViDA to inicjatywa opublikowana 8 grudnia 2022 roku, która zakłada:

• modernizację zasad sprawozdawczości VAT oraz dostosowanie jej do wyzwań ery cyfrowej;
• zmiany związane z obowiązkami dla platform cyfrowych;
• zmiany dotyczące rejestracji VAT zgodnie z koncepcją pojedynczej rejestracji VAT.

Jaki jest główny cel Komisji Europejskej? VAT dostosowany do wyzwań obecnej ery cyfrowej.

 

Cel i znaczenie pakietu ViDA

Głównym celem pakietu ViDA jest usprawnienie poboru podatku VAT od firm, które sprzedają towary oraz usługi online w Unii Europejskiej. Jego podstawowe założenie to wprowadzenie e-fakturowania na terenie całej UE. Równie ważne ma być cyfrowe raportowanie dokonywanych transakcji.

 

Kluczowe zmiany i harmonogram wdrożenia

W związku z wdrożeniem pakietu ViDA planowane jest:

• wdrożenie jednolitej rejestracji VAT oraz rozszerzenie możliwości programowania OSS;
• wprowadzenie obowiązkowego e-fakturowania i raportowania transakcji wewnątrzwspólnotowych do organów podatkowych;
• ujednolicenie raportowania transakcji krajowych i wewnątrzwspólnotowych.

 

Zmiany w e-fakturowaniu

W wyniku wprowadzenia pakietu ViDA wszyscy przedsiębiorcy, którzy dokonują transakcji objętych wymogami w zakresie raportowania cyfrowego, będą zobowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych. To faktury elektroniczne w postaci ustrukturyzowanej – będą one musiały być zgodne z europejską normą e-fakturowania EN16931.

 

Nowe zasady dla platform krótkoterminowego zakwaterowania i transportu pasażerskiego

Cyfrowe platformy krótkoterminowego zakwaterowania i transportu pasażerskiego będą miały obowiązek naliczania i pobierania podatku VAT w imieniu dostawców – co oznacza, że będą działać jako uznani dostawcy VAT. Wyjątek będą stanowiły sytuacje, w których dostawca sam przekaże operatorowi platformy aktualny numer identyfikacyjny VAT (VAT numer Polska) i zdecyduje się sam rozliczać podatek. Obowiązki te będą mogły jednak zostać wyłączone w przypadku małych oraz średnich firm w państwach członkowskich. Co więcej, nowe przepisy zakładają zmianę definicji zakwaterowania krótkoterminowego na 30 dni z obowiązujących wcześniej 45.

 

Szczegółowe aspekty pakietu ViDA

Pakiet ViDA skupia się głównie wokół obowiązkowego e-fakturowania, jednolitej rejestracji VAT oraz raportowania cyfrowego.

 

Obowiązkowe e-fakturowanie

W wyniku wprowadzenia unijnego pakietu przedsiębiorcy, którzy dokonują transakcji objętych wymogami dotyczącymi raportowania cyfrowego, będą musieli wystawiać faktury ustrukturyzowane. Pozostałe formaty faktur – m.in. tradycyjne dokumenty papierowe – będzie można stosować w dalszym ciągu w przypadku dostaw krajowych czy innych transakcji, np. dostaw do krajów Trzeciego Świata. Co istotne, przedsiębiorcy będą zobowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych do 10. dnia po realizacji transakcji – pierwotna wersja pakietu zakładała dwudniowy termin. Posiadanie przez państwo członkowskie faktury w formie elektronicznej ma być warunkiem odliczenia VAT-u.

Nowe przepisy dotyczące raportowania cyfrowego

ViDA zakłada również obowiązkowe cyfrowe raportowanie wewnątrzwspólnotowych transakcji do organów podatkowych w odniesieniu do:

• wewnątrzunijnego nabycia towarów;

• sprzedaży towarów ze stawką VAT 0% klientom, którzy należą do podatników VAT w innych krajach członkowskich;
• transgranicznej sprzedaży oraz zakupu towarów i usług, gdy klient jest odpowiedzialny za zapłacenie podatku VAT w ramach procedury odwrotnego obciążenia.

Informacje podsumowujące VAT-UE zostaną zastąpione przez nowy system DRR, co pomoże zredukować ilość oszustw i wyłudzeń podatku VAT. Co więcej, każdy kraj członkowski będzie mógł opracować osobiste specyfikacje techniczne i sprawozdawcze protokoły.

 

Jednolita rejestracja VAT

W związku z wprowadzeniem pakietu ViDA ograniczeniu mają ulec obowiązki posiadania wielu rejestracji na potrzeby VAT przez jeden podmiot. Celem projektu jest m.in. rozbudowa procedury One Stop Shop (OSS). Zmiany obejmują:

• sprzedaż towarów na zasadzie B2C przez dostawców, którzy nie mają siedziby na terenie państwa członkowskiego;
• poszerzenie zakresu obowiązkowego odwrotnego obciążenia na dostawy usługi towarów B2B dokonywane przez firmy niezarejestrowane i nieposiadające siedziby w państwie, w którym jest należny podatek VAT, jeśli klient jest zarejestrowany w kraju członkowskim;
• wprowadzenie nowego reżimu OSS dla transgranicznych transferów towarów własnych, co pozwoli zgłaszać takie transakcji w jednym kraju członkowskim, bez względu na miejsce, z którego transportowane są towary.

 

Wpływ na przedsiębiorców

Pakiet ViDA wpłynie zarówno na gospodarkę ogółem, jak i na poszczególnych przedsiębiorców z osobna. To rozwiązanie, które niesie za sobą liczne korzyści, szczególnie w odniesieniu do systemu VAT unijnego – trzeba jednak brać pod uwagę także pewne wyzwania.

 

Korzyści dla przedsiębiorców

Wdrożenie pakietu ViDA ma na celu przede wszystkim wprowadzenie zmian w systemie podatkowym, jego usprawnienie i uproszczenie oraz ograniczenie oszustw podatkowych. Dzięki temu może ono również pomóc w integracji wewnętrznego rynku Unii Europejskiej oraz w samym wzroście gospodarczym. Transformacja cyfrowa firm może skutkować również obniżeniem kosztów operacyjnych oraz poprawą procesów i wydajności. Wydajniejsze i mniej podatne na błędy będzie na pewno samo fakturowanie. Co więcej, dzięki ujednoliconej platformie rejestracji VAT wyeliminowana zostanie konieczność funkcjonowania wielu kanałów rejestracji.

Przeczytaj także: Ustawa o ochronie sygnalistów – Symfonia

Wyzwania związane z wdrożeniem

Wdrożenie pakietu ViDA wiąże się zarówno z korzyściami, jak i z wyzwaniami. Przedsiębiorcy muszą być przygotowani na to, że w razie wprowadzenia krajowego systemu faktur elektronicznych przez państwo członkowskie będą oni zobowiązani do ich przetwarzania i akceptowania. W przypadku niektórych firm może być zatem konieczna inwestycja w nowe systemy lub dopasowanie używanych już oprogramowań do e-fakturowania i raportowania w czasie rzeczywistym – a to dodatkowe koszty.

 

Kluczowe terminy i daty wdrożenia VIDA

Jeżeli pakiet ViDA zostanie przyjęty jeszcze w 2024 roku, kraje członkowskie UE zyskają możliwość wprowadzenia obowiązku e-fakturowania w transakcjach krajowych przez zarejestrowane przedsiębiorstwa – nie będzie potrzeby uzyskania zgody Komisji Europejskiej. Dwa lata później, w związku z proponowanymi zmianami w obszarze e-commerce, możliwe będzie raportowanie transgraniczne dostawy gazu ziemnego i energii cieplnej/chłodniczej za pośrednictwem OSS. Jednolita rejestracja VAT oraz nowe reguły dotyczące platform krótkoterminowego zakwaterowania i transportu pasażerskiego mają obowiązywać od 2027 roku, z kolei trzy lata później planowane jest wdrożenie obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych przez przedsiębiorców dokonujących transakcji objętych wymogami w zakresie Digital Reporting Requirements. 2030 rok ma natomiast przynieść ujednolicenie raportowania krajowych i wewnątrzwspólnotowych transakcji.