Jak ważne jest doskonalenie kompetencji cyfrowych w firmie?

Współczesny świat pędzi do przodu i nie ogląda na tych, którzy zostali w tyle. Aby móc w nim funkcjonować, trzeba nieustannie doskonalić swoje umiejętności i podejmować próby adaptowania się do zmieniającej się rzeczywistości. Szczególnie ważne są dziś tzw. kompetencje cyfrowe.  Często okazują się one niezbędne nie tylko w życiu prywatnym, ale także – a może nawet przede wszystkim – w życiu zawodowym. Czym dokładnie one są? Jakich kompetencji cyfrowych potrzebują dziś przedsiębiorstwa? O tym w niniejszym artykule.

Spis treści:

• Czym są kompetencje cyfrowe?
• Dlaczego kompetencje cyfrowe są kluczowe w nowoczesnym biznesie?
• Jak kompetencje cyfrowe wpływają na innowacyjność firmy?
• Kompetencje cyfrowe a konkurencyjność na rynku
• Jak skutecznie rozwijać kompetencje cyfrowe w firmie?

Czym są kompetencje cyfrowe?

Skoro tak wiele mówimy o kompetencjach cyfrowych, to należałoby powiedzieć, czym one dokładnie są. Mianem kompetencji cyfrowych określa się ogół wiedzy, umiejętności i postaw, umożliwiających efektywne funkcjonowanie w społeczeństwie (czy też szerzej – w świecie) opartym na nowoczesnych technologiach. Na czym te umiejętności polegają? Przede wszystkim na zdolności do poszukiwania i pozyskiwania informacji, ale też na sprawnym komunikowaniu się i realizowaniu określonych zadań.

Dlaczego kompetencje cyfrowe są kluczowe w nowoczesnym biznesie?

Powody, dla których tak jest, łatwo zrozumieć, kiedy zdamy sobie sprawę z tego, jak funkcjonuje współczesny świat. Duże korporacje i międzynarodowe przedsiębiorstwa, mające wpływ na krajowe gospodarki, funkcjonują poza granicami jednego państwa. Pracownicy takich firm nierzadko są członkami grup zadaniowych czy projektowych, które działają nie w jednym, a w kilku krajach jednocześnie. Konieczna jest zatem umiejętność komunikowania się, wymieniania informacjami i realizowania zadań w takim międzynarodowym środowisku.

Oczywiście zdolność do odnajdowania się w świecie nowoczesnych technologii jest ważna także dla pracowników rodzimych zakładów czy właścicieli małych i średnich przedsiębiorstw. Kompetencje cyfrowe pomagają podnieść efektywność pracy, wpływając pośrednio na rozwój działalności i budowanie coraz lepszej sytuacji finansowej.

Znaczenie doskonalenia kompetencji cyfrowych w firmie

W interesie każdego przedsiębiorcy zatrudniającego pracowników jest zapewnienie im odpowiednich warunków do doskonalenia kompetencji cyfrowych. Bardziej świadomi i sprawnie oraz pewnie poruszający się w świecie nowoczesnych technologii podwładni w największym stopniu przyczyniają się do rozwoju firmy.

Przeczytaj również: Jak budować kompetencje swoich księgowych? – Symfonia

Wpływ kompetencji cyfrowych na efektywność pracy zespołu

To, jaki wpływ mają kompetencje cyfrowe na efektywność pracy zespołu, najłatwiej jest zrozumieć na przykładzie. Wyobraźmy sobie, że do realizacji jakiegoś dużego projektu delegowana jest kilkuosobowa grupa. Każdy z jej członków ma do wykonania określone zadania, a postęp prac relacjonowany musi być na bieżąco, tak aby pozostali współpracownicy wiedzieli, na jakim etapie znajdują się jako grupa. Trudno sobie wyobrazić, by relacje były zdawane podczas codziennych spotkań. Oczywiście bezpośrednie rozmowy są bardzo istotne, szczególnie jeśli pojawią się jakieś poważniejsze komplikacje, ale na co dzień komunikować jest się o wiele łatwiej za pomocą dedykowanych platform, aplikacji czy programów, w których można zamieszczać efekty swojej pracy, wymieniać się uwagami, informować o zmianach w harmonogramie czy wytycznych albo przedstawiać jakieś swoje pomysły i sugestie dotyczące projektu.

Praca w wirtualnym środowisku jest coraz bardziej oczywista i naturalna dla nas wszystkich, dlatego nabywanie i rozwijanie kompetencji cyfrowych jest tak istotne.

Jak kompetencje cyfrowe wpływają na innowacyjność w firmie?

Jak ważne są kompetencje cyfrowe, bardzo jasno pokazała pandemia. Przedsiębiorstwa, które praktycznie z dnia na dzień zostały postawione przed bardzo trudnym zadaniem, by nauczyć się funkcjonować w zupełnie nowych warunkach, zdały ten egzamin tylko jeśli potrafiły szybko się do tak drastycznych zmian przystosować. I tu kluczowe okazała się wiedza i umiejętności z zakresu nowoczesnych technologii. Praca zdalna z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych, współpraca z międzynarodowymi kontrahentami, wideokonferencje, e-learning, webinary, prezentacje, tworzenie oferty dostosowanej do wymogów e-handlu, uruchamianie sklepów online – takie umiejętności i realizacja takich zadań dla wielu przedsiębiorstw okazały się nierzadko trampoliną do sukcesu.

Wykorzystywanie nowych technologii jest także bardzo ważne w sektorze produkcyjnym i ma dużo wspólnego ze zwiększeniem efektywności pracy poprzez częściową automatyzację procesów. Najkrócej mówiąc, tam, gdzie maszyny są w stanie zastąpić lub wspomóc ludzi w najtrudniejszych albo najbardziej powtarzalnych i niewymagających dużego zaangażowania zadaniach, tam wysiłek i kreatywność pracowników można wykorzystać na innych polach.

Przeczytaj również: Pokolenie Z na rynku pracy – cechy, charakterystyka, wyzwania dla pracodawców – Symfonia

Kompetencje cyfrowe a konkurencyjność na rynku

W czasach, kiedy większość firm opiera swój rozwój na nowych technologiach, zaniedbanie tego obszaru skazuje przedsiębiorstwo na niebyt. „Jeśli się nie rozwijasz, to pozostajesz w tyle” – to powiedzenie doskonale sprawdza się we współczesnych czasach.

Korzyści wynikające z rozwoju kompetencji cyfrowych

Dzięki rozwijaniu swoich kompetencji cyfrowych jesteśmy w stanie lepiej dostosowywać się do dynamicznych zdań zachodzących w świecie i pewniej funkcjonować w warunkach nowej rzeczywistości, bez poczucia wykluczenia czy pozostawania w tyle. Dotyczy to nie tylko osób, które już rozpoczęły swoją drogę zawodową, ale też młodszych ludzi – studentów i uczniów. Kompetencje cyfrowe są bowiem w procesie przyswajania wiedzy bardzo istotne, a umiejętne wykorzystywanie dostępnych narzędzi szalenie się przydaje i pomaga w realizowaniu swoich naukowych ambicji.

Zwiększenie produktywności i automatyzacja procesów

Jednymi z największych wyzwań, przed jakimi stają przedsiębiorcy prowadzący różne rodzaje działalności, jest zmaksymalizowanie efektywności pracy i zwiększenie produktywności. Oczywiście ogromna w tym rola zaangażowania i kompetencji pracowników, ale oni także mają swoje ograniczenia. Należy więc udostępnić im takie narzędzia, dzięki którym będą w stanie skupić się na najbardziej istotnych i złożonych problemach, tak aby czynności najbardziej powtarzalne mogły zostać zautomatyzowane. Dobrym przykładem mogą tu być choćby infolinie bankowe. Klienci, którzy w jakiś sposób zasygnalizowali zainteresowanie zaciągnięciem kredytu, na pierwszym etapie zazwyczaj wypełniają ogólną ankietę informacyjną, dzięki której bank może oszacować ich zdolność do zaciągnięcia takiego zobowiązania. Aby na zadawanie pytań i ich spisywanie pracownicy nie tracili czasu, ten proces został zautomatyzowany i obecnie w wielu przypadkach jest realizowany albo przez chatboty, albo przez wirtualnych asystentów na infolinii telefonicznej.

Przeczytaj również: 5 największych wyzwań w zatrudnianiu pracowników i jak je pokonać – Symfonia

Ułatwienie pracy zdalnej i hybrydowej

Coraz więcej pracowników oczekuje od pracodawców, że będą mieli możliwość wykonywania części swoich obowiązków zawodowych w trybie zdalnym albo hybrydowym. O ile w czasie pandemii było to wręcz koniecznością, o tyle obecnie osoby zatrudnione w przedsiębiorstwach cenią sobie taką opcję, ponieważ pozwala ona im lepiej łączyć życie prywatne z zawodowym i zachować lepszy work-life balance. Każdy przecież czasami potrzebuje w ciągu dnia załatwić swoje prywatne sprawy albo np. zaopiekować się bliskimi, którzy mają kłopoty ze zdrowiem. W takim układzie praca zdalna, także poza wyznaczonymi godzinami, jest rozwiązaniem idealnym. Aby ją umożliwić, potrzebne jest udostępnienie pracownikom określonych narzędzi, np. systemów chmurowych, platform do prezentacji projektów, webinarów etc.

Poprawa komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej

Umiejętność komunikowania się i przekazywania sobie precyzyjnych informacji jest absolutnie kluczowa w środowisku pracy. Dzięki temu każdy z pracowników może pracować sprawniej i bardziej efektywnie a osoby zaangażowane do pracy przy jednym projekcie nie „powielają” się i nie wykonują tej samej pracy, tylko się w niej uzupełniają. Narzędzia, w których można zostawiać informacje dla pozostałych pracowników na temat tego, co już zostało zrobione, co jeszcze jest do zrobienia, a co wymaga poprawy czy dłuższej analizy, są wręcz niezbędne w każdym nowoczesnym przedsiębiorstwie.

Przykłady kluczowych kompetencji cyfrowych dla pracowników

Światowi eksperci z zakresu Learning and Developement wspominają o trzech podstawowych umiejętnościach, na których rozwijaniu powinniśmy się skupić. Należą do nich: resiliance, digital fluency i digitalizacja mindset oraz kreatywność.

Ta pierwsza, czyli resiliance, oznacza – najogólniej rzecz ujmując – pewną elastyczność w podejściu do życia, umożliwiającą szybkie adaptowanie się do nowych warunków i zmian. Tym mianem określa się także swego rodzaju sprężystość i odporność psychiczną, zdolność do regenerowania sił oraz umiejetność dbania o własne potrzeby.

Digital fluency i digital mindset odnoszą się do kompetencji cyfrowych i oznaczają nie tylko rozumienie technologii i umiejętność ich wykorzystywana, ale też pewien sposób myślenia, oparty na tym, że technologie cyfrowe są nieodłącznym elementem naszego życia i jako takie zasługują na nasze zainteresowanie zarówno w życiu zawodowym jak i prywatnym. To także świadomość, że ludzki umysł w połączeniu z możliwościami, jakie dają nowoczesne technologie, tworzą pole do realizowania absolutnie innowacyjnych, niespotykanych wcześniej rozwiązań.

I wreszcie kreatywność – w cyfrowym świecie to warunek konieczny rozwoju i doskonalenia narzędzi, którymi już dysponujemy oraz wymyślania nowych, innowacyjnych rozwiązań. Kreatywność to ciekawość, bez której nie będziemy sięgać po nowe, tylko osiądziemy w tym, co już znamy, a zatem nie będzie następować progres.

Podstawowe umiejętności obsługi narzędzi cyfrowych

Wśród absolutnie kluczowych i podstawowych umiejętności, jakie powinien posiadać każdy niemal pracownik, można wymienić:

• posługiwanie się komputerem i innymi urządzeniami elektronicznymi,
• bezpieczne korzystanie z internetu, aplikacji i oprogramowania,
• wyszukiwanie informacji i ich selekcja oraz umiejętność ich przechowywania,
• komunikowanie się na odległość z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych.

Przeczytaj również: Zarządzanie talentami w dużej firmie: jak przyciągać i zatrzymywać najlepszych pracowników? – Symfonia

Znajomość technologii chmurowych

Najprościej rzecz ujmując, technologie chmurowe umożliwiają uzyskanie dostępu do różnorodnych danych oraz modyfikowanie i uzupełnianie umieszczonych tam dokumentów osobom, które otrzymają do chmury dostęp. Umiejętność pracy z wykorzystaniem technologii chmurowych oznacza dużą oszczędność nie tylko czasu, ale też zasobów finansowych, dlatego wielu pracodawców wdraża. Swoich przedsiębiorstwach takie rozwiązania.

Bezpieczeństwo cyfrowe i ochrona danych

W sytuacji, kiedy tak intensywnie wykorzystuje się narzędzia cyfrowe w pracy, oczywistym jest, że należy także dbać o bezpieczeństwo danych i informacji, jakie trafiają do sieci. Informacje handlowe, dane kontrahentów czy know-how przedsiębiorstw muszą być należycie chronione. Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa cyfrowego znajdują się – co zrozumiałe – wysoko na liście priorytetów wszystkich przedsiębiorców opierających w dużej mierze swoją działalność na nowych technologiach.

Jak skutecznie rozwijać kompetencje cyfrowe w firmie?

Pracodawcy, którzy świadomie budują swój zespół i którym zależy na tym, by zatrudnione przez nich osoby jak najlepiej przysłużyły się firmie, powinni nie tylko mieć wobec podwładnych oczekiwania, ale też wspomagać ich na drodze do samorozwoju oraz zdobywania nowych, ważnych umiejętności i kompetencji.

Szkolenia i kursy dla pracowników

Organizowanie różnorodnych szkoleń, finansowanie kursów oraz wspieranie pracowników w różnych inicjatywach, których celem jest poszerzenie ich wiedzy oraz zdolności, to najlepsze, co może zrobić pracodawca nie tylko dla swoich podwładnych, ale przede wszystkim dla siebie. Mogą to być programy szkoleniowe realizowane przez firmy zewnętrzne, ale też warsztaty tworzone przez samych przedsiębiorców.

Wdrażanie programów mentoringowych

Nauka przez bezpośrednią obserwację i współdziałanie przynosi najlepsze rezultaty, dlatego też szczególnie godne polecenia są programy mentoringowe. Mogą być one organizowane na różnych zasadach i mieć różny zakres, ale ich istota sprowadza się do tego, by starsi i bardziej doświadczeni pracownicy dzielili się swoją wiedzą z młodszymi.

Tworzenie kultury ciągłego rozwoju i nauki

Bardzo ważnym czynnikiem motywujących pracowników do ciągłego doskonalenia jest kultura przedsiębiorstwa. Jeśli buduje się w nim atmosferę sprzyjającą wymianie myśli, doświadczeń i wzajemnej pomocy, a pracownicy mają przeświadczenie, że ich wysiłki i inicjatywa zostaną docenione, to z pewnością będzie ono lepiej funkcjonowało we współczesnych realiach.

Dlaczego warto inwestować w kompetencje cyfrowe?

Warto, a właściwie trzeba inwestować w kompetencje cyfrowe, aby pozostać konkurencyjnym na rynku. Bez rozwoju w tym obszarze przedsiębiorstwo nie ma szans dorównać efektywnością firmom, które z dobrodziejstw nowoczesnych technologii korzystają.

Długoterminowe korzyści dla firmy

Gromadzenie wiedzy z zakresu nowych technologii i doskonalenie kompetencji cyfrowych można porównać do budowania poduszki finansowej. Wiadomo, że się przyda i trzeba działać tak, by była ona jak największa, aby zabezpieczyć się na trudniejsze czasu. Takim kapitałem w przypadku przedsiębiorstw są wyedukowani pracownicy oraz dopracowana struktura funkcjonowania organizacji, jaką jest przedsiębiorstwo.