Kto płaci macierzyński? Wszystko o urlopie macierzyńskim

Urlop macierzyński to płatny okres po urodzeniu dziecka, do którego prawo ma każda pracująca kobieta. Ile trwa ten rodzaj urlopu i do kogo należy obowiązek wypłacania zasiłku dla młodej mamy?

Urlop macierzyński – co to takiego?

Urlop macierzyński umożliwia młodej mamie rezygnację z pracy zarówno na okres opieki nad nowo narodzonym dzieckiem, jak i na czas ciąży oraz porodu. Pozwala on nie tylko na regenerację, ale i skupienie się na zdrowiu oraz rozwoju dziecka, które w pierwszych miesiącach życia potrzebuje dużo troski i uwagi. Pracodawca nie ma prawa odmówić pracownicy tego rodzaju urlopu z uwagi na fakt, że jest on uregulowany prawnie. Co więcej, prawo do urlopu macierzyńskiego przysługuje nie tylko osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, ale i zleceniobiorcom oraz przedsiębiorcom. Muszą oni być jedynie objęci ubezpieczeniem chorobowym.

Ile trwa urlop macierzyński?

Każdej pracującej kobiecie, która urodziła jedno dziecko, przysługuje prawo do skorzystania z 14 pełnych tygodni urlopu macierzyńskiego. Po upływie tego okresu może ona przekazać pozostałe 6 tygodni ojcu dziecka. W przypadku urodzenia większej liczby dzieci okres urlopu macierzyńskiego jest dłuższy:

• 31 tygodni – przy urodzeniu dwójki dzieci;
• 33 tygodnie – przy urodzeniu trójki dzieci;
• 35 tygodni – przy urodzeniu czwórki dzieci;
• 37 tygodni – przy urodzeniu piątki dzieci i więcej.

Co więcej, pracownica może skorzystać z 6 tygodni urlopu macierzyńskiego jeszcze przed porodem. Zazwyczaj kobiety decydują się jednak w tym czasie na zwolnienie lekarskie, które często trwa do samego dnia porodu.

Przeczytaj także: Dlaczego warto skorzystać z Checklisty HR? – Symfonia

Kto płaci za urlop macierzyński?

Przez cały okres urlopu macierzyńskiego kobieta otrzymuje tzw. zasiłek macierzyński. To świadczenie przysługujące każdej osobie, która w dniu narodzin dziecka jest zgłoszona do ubezpieczenia chorobowego. Urlop ten finansowany jest przez system ubezpieczeń społecznych. Świadczenie dla młodej mamy wypłaca więc nie pracodawca, lecz ZUS. Wyjątkiem jest sytuacja, w której pracodawca zatrudnia ponad 20 osób – wówczas obowiązek ten należy właśnie do niego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek wypłacić zasiłek w ciągu 30 dni od chwili, w której kobieta złożyła dokumenty potwierdzające prawo do jego otrzymania. Podstawą jego wymiaru jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy kalendarzowych przed miesiącem porodu, pomniejszone o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez pracownicę (13,71%).

Urlop macierzyński – czy potrzebny jest wniosek?

W przypadku urlopu macierzyńskiego po porodzie nie ma obowiązku składania żadnego wniosku o jego przyznanie – w przeciwieństwie do dobrowolnego urlopu rodzicielskiego. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby pracodawca takie podanie otrzymał. We wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego należy przedstawić m.in. terminy korzystania z urlopów oraz imię i nazwisko urodzonego dziecka. Złożenie wniosku jest niezbędne w sytuacji, gdy kobieta chce skorzystać z urlopu macierzyńskiego przed porodem.

Kiedy urlop macierzyński dobiegnie końca, kobieta może wnioskować o płatny urlop rodzicielski. Podobnie jak w przypadku pierwszego z nich, jego długość zależy od tego, ile urodziło się dzieci. W przypadku jednego dziecka są to 32 tygodnie. Jeśli natomiast kobieta urodziła dwójkę lub więcej dzieci, przysługuje jej prawo do 34 tygodni urlopu rodzicielskiego. W 2023 roku urlop ten przedłużono o dodatkowe 9 tygodni. Prawo z jego skorzystania przysługuje również ojcu dziecka – nie ma jednak możliwości przenieść go na drugiego rodzica.