Prawa i obowiązki wynikające z prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej

Jednoosobowa działalność gospodarcza to jedna z najpopularniejszych form prowadzenia działalności w Polsce. Przedsiębiorca prowadzący JDG ma pewne prawa i obowiązki, podobnie jak właściciel każdego większego przedsiębiorstwa. Jakie uprawienia i zobowiązania wynikają więc z prowadzenia jednoosobowej firmy?

Co cechuje jednoosobową działalność gospodarczą?

Jak wskazuje ustawa Prawa Przedsiębiorców, jednoosobowa działalność gospodarcza to zorganizowana działalność zarobkowa, nastawiona na zysk i wykonywana w sposób ciągły oraz w imieniu własnym. Ciągły sposób jej prowadzenia oznacza podejmowanie powtarzalnych działań, które mają doprowadzić do konkretnego celu. Cała odpowiedzialność za wszelkie działania spoczywa w tym przypadku na przedsiębiorcy – nie ma on bowiem wspólników i nie zatrudnia żadnych pracowników.

Jednoosobowa działalność gospodarcza – prawa przedsiębiorcy

Decydując się na założenie jednoosobowej działalności gospodarczej, przedsiębiorca ma prawo rozpocząć świadczenie usług już w dniu złożenia formularza CEIDG-1 – o ile nie wyznaczył innego terminu rozpoczęcia prowadzenia firmy. Może on podejmować wszelkie czynności, jeśli przepisy prawa ich nie zabraniają lub nie nakładają na przedsiębiorcy obowiązku określonego działania. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy istnienia działalności przysługuje mu prawo skorzystania z tzw. ulgi na start, z kolei przez kolejne dwa lata – z tzw. Małego ZUS-u.
W przypadku firmy jednoosobowej przedsiębiorca ma także prawo w dowolnej chwili zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej lub całkowicie ją zamknąć. Co więcej, w razie ewentualnej kontroli może on wnieść sprzeciw w związku z wykonywaniem i samym podjęciem czynności kontrolnych przez organy kontroli.

Obowiązki przedsiębiorcy prowadzącego JDG

Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, przedsiębiorca jest zobowiązany opłacać co miesiąc składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne – z wyjątkiem ulgi na start, w przypadku której niezbędna jest wyłącznie składka zdrowotna. Samo odprowadzanie składek nie wystarczy – należy jeszcze robić to w wyznaczonym terminie, czyli do 20. dnia każdego miesiąca. Do obowiązków właściciela JDG należy również opłacanie zaliczek na podatek dochodowy w zależności od wybranej formy opodatkowania. W przypadku osób zarejestrowanych do czynnych podatników VAT konieczne jest także naliczanie i opłacanie podatku VAT oraz sporządzanie stosownych deklaracji. Kolejnym obowiązkiem wynikającym z prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej jest prowadzenie ksiąg oraz ewidencji wszelkich operacji gospodarczych. Konieczne jest więc także przechowywanie dokumentacji firmowej, np. faktur czy wydruków ewidencji, w siedzibie firmy lub w biurze rachunkowym. Przedsiębiorca powinien również kierować się zasadami uczciwej konkurencji i działać
z poszanowaniem ochrony praw oraz wolności człowieka.

Czytaj także: Księgowość w jednoosobowej działalności gospodarczej (symfonia.pl)