Automatyzacja magazynu – na czym polega i dlaczego warto w nią zainwestować?

Zarządzanie magazynem w oparciu o ręczne procesy jest czasochłonne, podatne na błędy i często generuje niepotrzebne koszty. Nic więc dziwnego, że coraz więcej firm, którym zależy na zwiększeniu efektywności operacji magazynowych, decyduje się na wdrożenie automatyzacji. Z raportu FM Logistic wynika, że już dziś 76% przedsiębiorstw działających w branży e-commerce i 45% tych, które sprzedają w kanałach tradycyjnych, ma częściowo zautomatyzowane magazyny. W najbliższych latach ich odsetek może być jeszcze większy, bo wydatki na nowoczesne technologie, takie jak np. systemy WMS czy roboty transportowe rosną w tempie 15% rocznie. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat automatyzacji magazynu, przeczytaj ten poradnik. Wyjaśniamy w nim, czym właściwie jest i jak działa zautomatyzowany magazyn oraz dlaczego taka inwestycja szybko się zwraca.

Spis treści:

• Automatyczny magazyn – co to takiego?
• Które procesy w magazynie warto zautomatyzować?
• Czy automatyzacja magazynu zawsze jest potrzebna?
• Etapy automatyzacji magazynu
• Zautomatyzowany magazyn – najważniejsze korzyści

Najważniejsze informacje w skrócie:

• Automatyzacja magazynu to proces polegający na wdrażaniu zaawansowanych technologii i systemów informatycznych w celu usprawnienia i uniezależnienia od pracy manualnej operacji magazynowych, takich jak składowanie, kompletacja zamówień, transport wewnętrzny czy inwentaryzacja.
• Jej zastosowanie pozwala zwiększyć efektywność procesów logistycznych, zredukować błędy i koszty oraz przyspieszyć obsługę zamówień.
• Nawet małe firmy mogą stworzyć zautomatyzowany magazyn, wykorzystując takie rozwiązania, jak oprogramowanie WMS czy systemy automatycznej identyfikacji towarów.
• Do procesów najczęściej poddawanych automatyzacji w magazynach należą zarządzanie miejscami magazynowymi, inwentaryzacja, obsługa przyjęć i wydań oraz kompletacja zamówień.

Automatyczny magazyn – co to takiego?

Magazyn automatyczny to rodzaj nowoczesnego obiektu przeznaczonego do składowania, w którym najważniejsze procesy logistyczne związane z przyjęciem towarów, ich przechowywaniem, kompletacją oraz wysyłką, są sterowane przez zaawansowane technologie. Zamiast tradycyjnych metod opartych na pracy manualnej, stosuje się tu m.in. systemy zarządzania magazynem (WMS), skanery kodów, bramki RFID, a także urządzenia, które usprawniają przepływ towarów i minimalizują ryzyko błędów.

Inwestycje w tego typu rozwiązania stają się coraz popularniejsze. Na całym świecie korzysta z nich już ponad ¾ firm sprzedających swoje produkty online i 45% tych, które do dystrybucji swoich towarów wykorzystują kanały tradycyjne. Ten wskaźnik w najbliższych latach może się jednak szybko zmienić, bo jak wynika z raportu Global warehouse automation market size 2023-2027 przygotowanego przez portal Statista, inwestycje w nowoczesne technologie usprawniające procesy magazynowe rosną w tempie 15% rocznie. Zdaniem analityków z McKinsey w sektorze logistycznym  – w którym trend związany z automatyzacją rozwija się najszybciej – stanowią one ponad  33% wszystkich wydatków kapitałowych.

Wykres. Najpopularniejsze technologie stosowane w procesie automatyzacji magazynu

Źródło: McKinsey, Getting warehouse automation right, 2023

Tym statystykom trudno się zresztą dziwić, bo automatyzacja magazynu niesie ze sobą wiele korzyści:

• pozwala zwiększyć efektywność i skrócić czas operacji magazynowych, takich jak kompletacja towarów, rejestracja nowych dostaw, pakowanie czy realizacja wysyłek,
• redukuje koszty operacyjne związane z obsługą reklamacji
• eliminuje powstawanie strat magazynowych,
• umożliwia optymalne wykorzystanie przestrzeni magazynowej,
• poprawia dokładność danych, ułatwiając w ten sposób zarządzanie zapasami,
• zapewnia szybszy przepływ informacji o towarach oraz pozwala obniżyć koszty związane z administracją i obiegiem dokumentów,
• minimalizuje ryzyko błędów ludzkich,
• zapewnia lepszą kontrolę nad przepływem towarów w magazynie.

Przeczytaj również: Automatyzacja procesów w małej firmie: Jak zwiększyć efektywność? – Symfonia

Które procesy w magazynie warto zautomatyzować?

Automatyzacja magazynu to dziś jeden z najważniejszych trendów w zarządzaniu logistyką. Obejmuje ona szeroki zakres działań – od wdrażania technologii służących do automatycznej identyfikacji towarów, poprzez sterowane komputerowo systemy przechowywania i pobierania, aż po zaawansowane rozwiązania monitorujące ruch towarów w czasie rzeczywistym. Mnogość dostępnych technologii sprawia, że na stworzenie zautomatyzowanych magazynów mogą sobie dziś pozwolić nie tylko duże organizacje, ale także małe i średnie przedsiębiorstwa. Przyjrzyjmy się bliżej procesom, które w tego typu podmiotach są poddawane automatyzacji najczęściej.

 Zarządzanie stanami magazynowymi

Zarządzanie magazynem, w którym przechowywanych jest wiele towarów o różnych indeksach produktowych, to proces czasochłonny i podatny na błędy – szczególnie, jeśli jest obsługiwany manualnie. W takim przypadku, na podstawie otrzymanych dokumentów, pracownik musi ręcznie wprowadzić dane do systemu. Inaczej wygląda to w zautomatyzowanym magazynie, w którym do zarządzania stanami magazynowymi wykorzystuje się nowoczesne rozwiązania, takie jak np. kolektory danych z czytnikami kodów kreskowych. Dzięki nim, by zarejestrować pobranie towaru z danej lokalizacji, wystarczy zeskanować etykietę. Jak działa to w praktyce? Kolektor danych z zainstalowanym systemem WMS, dzięki integracji z ERP, automatycznie przesyła informacje do programu magazynowego, który na ich podstawie wprowadza odpowiednie zmiany. Najważniejszą korzyścią takiego rozwiązania, poza samym przyspieszeniem procesu, jest zapewnienie synchronizacji danych w czasie rzeczywistym. To z kolei gwarantuje spójność i aktualność informacji na temat stanów magazynowych.

Przeczytaj również: WMS i ERP – dlaczego te systemy powinny być połączone? – Symfonia

Inwentaryzacja

Procesem, który często przysparza wielu problemów, jest także inwentaryzacja. W tradycyjnym magazynie często wymaga ona ręcznego liczenia i porównywania stanu towarów ze spisu z natury ze stanami w programie magazynowym. Dzięki nowoczesnym technologiom ten proces da się jednak znacznie przyspieszyć. Przykładowo firmy, które korzystają z aplikacji WMS Symfonia Mobilny Magazyn mogą prowadzić inwentaryzację automatycznie w dwóch trybach: z uwzględnieniem lokalizacji towarów lub bez. W tym drugim przypadku magazynierzy skanują jedynie kody towarów, tworząc w ten sposób cząstkowe inwentaryzacje, które są następnie łączone w inwentaryzację główną. Po zatwierdzeniu cyfrowych arkuszy inwentaryzacyjnych system do obsługi magazynu automatycznie porównuje zeskanowane towary ze stanem magazynowym i generuje dokumenty rozchodowe i przychodowe. W trybie z uwzględnieniem lokalizacji, magazynierzy skanują natomiast w pierwszej kolejności kod lokalizacji, a następnie towary znajdujące się pod danym adresem. System na bieżąco aktualizuje status lokalizacji, oznaczając je kolorami. Po zakończeniu procesu automatycznie generuje odpowiednie dokumenty.

Automatyczne przyjęcia i wydania towarów

Z obsługą magazynu wiąże się także konieczność ewidencjonowania dostaw i wydań z magazynu. Tu także można wykorzystać mobilne terminale wyposażone w laserowy skaner kodów, które nie tylko wspomagają rejestrację dostaw, lecz również umożliwiają ich przypisywanie do odpowiednich lokalizacji oraz generowanie dokumentów przyjęcia i wydania – bez konieczności ręcznego wprowadzania danych.

W przypadku rozwiązań Symfonii taką funkcjonalność zapewnia aplikacja Symfonia Mobilny Magazyn, która po konfiguracji w systemie ERP pozwala szybko wprowadzić towary do ewidencji i rozlokować na regałach w magazynie. Cały proces jest realizowany automatycznie – magazynier przyjmując dostawę skanuje kod produktu, a następnie etykietę lokalizacji, na której będzie przechowywany towar

– Przed wdrożeniem aplikacji WMS wszystkie informacje o towarach i dostawach notowaliśmy ręcznie na kartkach. Potem druga osoba wpisywała je w system, a to generowało opóźnienia i błędy. Teraz wszystko odbywa się automatycznie. By przyjąć dostawę, wystarczy tylko zeskanować kod towaru za pomocą skanera – komentuje Darusz Wiechnika, Kierownik zmiany w magazynie Highway Automotive.

Aby jeszcze bardziej przyspieszyć ten proces, aplikacja WMS Symfonia Mobilny Magazyn pozwala zeskanować kod jednego produktu, a następnie wpisać ilość. W takim przypadku system wygeneruje jedną etykietę paletową. Magazynier może zatwierdzić jej przyjęcie do danej lokalizacji, poprzez zeskanowanie kodu regału i potwierdzenie operacji – wszystkie te czynności wykonuje za pomocą mobilnego terminala.

Przyjęcie towaru do magazynu w aplikacji Symfonia Mobilny Handel

System pozwala także na częściowe przyjęcie dostawy. W takim przypadku wchodzące do magazynu towary są od razu wprowadzane do ewidencji magazynowej i księgowej, a dla pozostałych pozycji tworzony jest dokument magazynowy w buforze. Ten trafia następnie do systemu modułu Symfonia ERP Handel, gdzie oczekuje na zatwierdzenie. Analogicznie może wyglądać obsługa zwrotów od dostawcy lub odbiorcy. W takich przypadkach po zeskanowaniu kodu system automatycznie generuje korekty dokumentów magazynowych.

Przeczytaj również: ERP dla e-commerce – jaki system ERP do obsługi sklepu internetowego wybrać? – Symfonia

Przygotowanie i obsługa zamówień

Wydawanie towaru to proces, który może generować nawet 60% kosztów operacyjnych magazynu. Nic więc dziwnego, że obok czynności związanych z przyjmowaniem dostaw, obsługą zwrotów czy monitorowaniem stanów magazynowych, to właśnie ono najczęściej podlega automatyzacji. Nowoczesne systemy WMS (Warehouse Management System), takie jak np. Symfonia Mobilny Magazyn, które integrują się z systemem ERP do zarządzania sprzedażą, zapasami oraz rozliczeniami, pozwalają znacznie usprawnić jej przebieg. By rozpocząć kompletację, nie trzeba wyszukiwać towarów po indeksie ani generować listy. Zamówienia zarejestrowane w systemie Symfonia ERP Handel, które mają status „opłacone”, są automatycznie przesyłane do aplikacji mobilnej wraz z informacją o lokalizacji towaru w magazynie. Pracownik, który odpowiada za kompletację, musi jedynie odszukać towar, a następnie zeskanować jego kod za pomocą aplikacji. Po pobraniu ostatniej pozycji potwierdza wykonanie procesu.

– Dzięki temu nie ma praktycznie możliwości spakowania czegoś, co nie należy do wydania – dodaje Darusz Wiechnika.

Symfonia Mobilny Magazyn pozwala także na to, by już podczas kompletacji towaru potwierdzić jego jakość oraz utworzyć tzw. jakościówkę. Każde pobranie towaru z danej lokalizacji automatycznie aktualizuje również stany magazynowe wykazane w systemie.

Przeczytaj również: Zarządzanie zamówieniami w firmie – jaki program do obsługi zamówień wybrać?

Czy automatyzacja magazynu jest konieczna?

Jeszcze do niedawna na wdrożenie zautomatyzowanego magazynu decydowały się wyłącznie największe przedsiębiorstwa. Dziś korzyści takiego rozwiązania dostrzegają także mniejsze podmioty. Automatyzacja magazynowania pozwala bowiem usprawnić obsługę dostaw, zamówień czy zwrotów – szczególnie w firmach, w których dostępnych jest wiele indeksów produktowych.  W takim przypadku łatwo bowiem o pomyłki, które mogą prowadzić do występowania błędów w stanach magazynowych, opóźnień w realizacji wysyłek czy problemów z dostępnością towaru.

W małych przedsiębiorstwach dodatkowym utrudnieniem jest ograniczone zatrudnienie. Często jeden pracownik odpowiada za wiele różnych procesów, związanych z uzupełnianiem dokumentacji czy kompletacją zamówień. Nadmiar obowiązków znacznie wydłuża realizację operacji magazynowych. Automatyzacja może się wtedy okazać rozwiązaniem, które usprawni codzienne zadania.

Na tym jednak jej zalety się nie kończą. Automatyzacja magazynu pozwala również:

• zapewnić synchronizację kartotek towarów i kontrahentów, eliminując konieczność ręcznego wprowadzania danych,
• zyskać dostęp do aktualnych informacji o stanach magazynowych tak, aby uniknąć braków lub nadmiarów towarów,
• wdrożyć system szybkiej rezerwacji towarów na magazynie i usprawnić w ten sposób proces realizacji zamówień,
• sprawdzać dostępność towarów na potrzeby produkcji lub zaplanowanych dostaw.

  Operacje obsługiwane przez aplikację Symfonia Mobilny Magazyn podczas przyjęcia do magazynu

Automatyzacja magazynowania – od czego zacząć?

Choć w teorii niemal każdy obszar gospodarki magazynowej nadaje się do automatyzacji, to w praktyce realizacja takiego przedsięwzięcia może okazać się trudnym zadaniem – wymaga bowiem kompleksowej zmiany i poniesienia kosztów związanych z wdrożeniem nowoczesnych rozwiązań. Nie oznacza to jednak, że mniejsze firmy z ograniczonym budżetem są skazane na ręczne zarządzanie procesami. Automatyzację procesów magazynowych można bowiem wdrażać stopniowo, bo każda nawet najmniejsza optymalizacja przyczynia się do poprawy wydajności magazynu, ograniczenia strat i lepszego wykorzystania zasobów.

Do procesów związanych z automatyzacją warto jednak podejść z głową. Jak wskazują analitycy McKinsey, wiele tego typu projektów kończy się bowiem niepowodzeniem, przede wszystkim ze względu na brak spójnej wizji oraz słabe zrozumienie technologii. Tego typu inwestycje wymagają również zaangażowania wysoko wykwalifikowanych zespołów do wdrażania zaawansowanych systemów.

Przeczytaj również: 15 lat z Symfonią – jak systemy ERP i WMS usprawniły pracę magazynu w Highway Automotive? – Symfonia

Zautomatyzowany magazyn – najważniejsze korzyści

Firmy, które wdrożyły zautomatyzowany magazyn, zwykle charakteryzują się lepszą efektywnością operacyjną. Poprawa tego wskaźnika to przede wszystkim efekt:

• przyspieszenia procesów związanych z przetwarzaniem zamówień, generowaniem dokumentów magazynowych oraz obsługą przyjęć, wydań i zwrotów,
• redukcji błędów wynikających z ręcznego wprowadzania danych,
• obsługi wybranych procesów magazynowych w modelu 24/7,
• optymalnego zarządzania zapasami, dzięki możliwości śledzenia stanów magazynowych w czasie rzeczywistym,
• szybszej realizacji zamówień, dzięki możliwości automatycznego generowania dokumentów magazynowych oraz usprawnieniu kompletacji,
• poprawy jakości obsługi klientów,
• zwiększenie przewidywalności kosztów związanych z działaniem magazynu,

odciążenia pracowników poprzez przyspieszenie realizacji powtarzalnych czynności –związanych np. z rejestracją dostaw, inwentaryzacją czy kontrolą stanów magazynowych. Zastosowanie rozwiązań do automatyzacji, takich jak np. Symfonia Mobilny Magazyn, sprawia również, że magazyn działa w sposób bardziej wydajny, zorganizowany i odporny na błędy. Jeśli chcesz się o tym przekonać, skorzystaj z możliwości bezpłatnego przetestowania interaktywnego demo Symfonii ERP Handel – bez konieczności instalowania programu.

Obejrzyj również nasze case study i przekonaj się, jak rozwiązania Symfonii usprawniły pracę magazynu w firmie Highway Automotive.