Kadry i płace w 2024 r. – najważniejsze zmiany prawne

W 2024 roku w zakresie kadr i płac nastąpiło kilka kluczowych zmian. Najważniejsze z nich związane są m.in. ze wzrostem minimalnej płacy za pracę. Co jeszcze uległo zmianie – lub dopiero ma się zmienić – w nowym roku?

 

Dwukrotny wzrost minimalnego wynagrodzenia

Podstawową zmianą w zakresie kadr i płac w 2024 roku jest wzrost wynagrodzenia minimalnego – w styczniu oraz w lipcu. Od pierwszego dnia nowego roku wysokość płacy minimalnej wynosi 4242 zł brutto w porównaniu z 3600 zł brutto w drugiej połowie poprzedniego roku. Dla wszystkich osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę jest to około 3222 zł netto każdego miesiąca. W lipcu ma nastąpić druga podwyżka – wówczas wynagrodzenie minimalne będzie wynosiło 4300 zł brutto, czyli 3262 zł netto.

 

Dwukrotna podwyżka minimalnej stawki godzinowej

Oprócz samego wynagrodzenia minimalnego w 2024 roku wzrosła – i wzrośnie raz jeszcze – także minimalna stawka godzinowa. Pracownicy zatrudnieni na podstawie umów cywilnoprawnych – umowy zlecenia bądź umowy o dzieło – od 1 stycznia zamiast 23,50 zł brutto otrzymują 27,70 zł brutto za godzinę pracy. W skali miesiąca i całego roku taka zmiana jest w stanie znacząco poprawić ogólną sytuację finansową pracownika. Na lipiec 2024 roku zaplanowany jest dodatkowy wzrost minimalnej stawki na 28,10 zł brutto.

 

Wyższe świadczenia pracownicze

W związku ze zmianą wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2024 roku zmianie uległa również wysokość świadczeń pracowniczych, m.in.:

• dodatku za pracę w porze nocnej;
• odprawy pieniężnej z tytułu zwolnień grupowych;
• wynagrodzenia za przestój;
• wynagrodzenia gwarancyjnego;
• odszkodowania za mobbing i nierówne traktowanie.

Podobnie jak sama płaca minimalna, dodatkowe składniki wynagrodzenia również ulegną zmianie dwa razy.

 

Kwoty wolne od potrąceń

Podwyżka podstawy płacy minimalnej wiąże się również ze zmianą wysokości tzw. kwot wolnych od potrąceń. Mają one chronić wynagrodzenia pracowników przed dużymi potrąceniami z pensji. Wynagrodzenie podlega bowiem ochronie przed całkowitym zajęciem, jak wskazuje sam Kodeks pracy. Kwoty wolne od potrąceń wynoszą 100% przy potrąceniach innych należności niż świadczenia alimentacyjne, 90% przy potrącaniu kar pieniężnych określonych w art. 108 Kodeksu pracy i 75% przy potrącaniu zaliczek pieniężnych dla pracownika.

W celu wyliczenia kwoty wolnej od potrąceń bierze się pod uwagę podstawę minimalnej płacy za pracę przysługującej osobie zatrudnionej na pełen etat po odliczeniu:

• zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych;
• składek na ubezpieczenia do ZUS;
• wpłat na Pracownicze Plany Kapitałowe.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty odlicza się proporcjonalnie do tego wymiaru.

Przeczytaj także: Zarządzanie zmianą w HR: Kiedy jest dobry czas na nowe procesy i systemy? – Symfonia

Zmiany w przyznawaniu emerytur pomostowych

Kolejna zmiana w zakresie kadr i płac wynika z aktualizacji ustawy o emeryturach pomostowych. Aby móc otrzymywać świadczenia, od stycznia 2024 roku nie jest już wymagane wykonywanie prac o szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach przed 1 stycznia 1999 roku. W związku z tym z prawa do emerytury pomostowej mogą teraz korzystać także młodsi pracownicy.

 

Nowe przepisy BHP

W nowym roku pracodawcy muszą dostosować do nowych przepisów stanowiska pracy, które są wyposażone w monitory ekranowe. Jednym z obowiązków jest zapewnienie osobom pracującym przy komputerze monitora stacjonarnego bądź podstawki pod laptopa. Drugi dotyczy z kolei zakupu okularów korekcyjnych lub szkieł kontaktowych. Pracodawca powinien zapewnić dofinansowanie wszystkim pracownikom, których wyniki badań sugerują potrzebę noszenia okularów lub soczewek podczas pracy przed ekranem.

 

Wzrost składek dla przedsiębiorców

Dwukrotny wzrost płacy minimalnej i stawki godzinowej wiąże się jednocześnie z podwyżką składek ZUS dla polskich przedsiębiorców. Od stycznia 2024 roku wynoszą one 1600,32 zł miesięcznie (bez składki zdrowotnej), czyli aż o 181,52 zł miesięcznie więcej niż w drugiej połowie 2023 roku. Przedsiębiorcy opłacający tzw. Mały ZUS odprowadzają natomiast 371,47 zł składek miesięcznie (bez składki chorobowej) lub 402,65 zł (z ubezpieczeniem chorobowym).

Po drugiej podwyżce wynagrodzenia minimalnego w lipcu 2024 składki ponownie wzrosną – tym razem jednak o kilka złotych. Właściciele firm uprawnieni do odprowadzania składek preferencyjnych zapłacą wówczas 376,55 zł bez ubezpieczenia chorobowego lub 408,16 zł z tym ubezpieczeniem. Do wspomnianych kwot należy doliczyć składkę zdrowotną, której wysokość zależy m.in. od osiągniętego w danym miesiącu dochodu.