Sposoby rozwiązywania umowy o pracę – jakie są możliwości i co warto wiedzieć?

Rynek pracy jest dynamiczny, a droga zawodowa pracowników pełna jest zakrętów – od zmiany stanowiska, przez awans, aż po zmianę pracodawcy. Niezależnie od powodu, decyzja o zmianie pracy często wiąże się z koniecznością rozwiązania umowy o pracę. Jakie są sposoby jej zakończenia? Jakie są konsekwencje poszczególnych metod? Odpowiedzi na te pytania pozwolą na świadome podejmowanie decyzji w dziedzinie kariery zawodowej.

 

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron

Jest to najbardziej pokojowy sposób zakończenia współpracy. Obie strony – pracownik i pracodawca – decydują się zakończyć umowę za wspólną zgodą. W takim przypadku terminy wypowiedzenia mogą być dowolnie ustalane, a strony mają dużą swobodę w kształtowaniu postanowień końcowych. Wszystkie ustalenia powinny zostać potwierdzone na piśmie.

 

Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika lub pracodawcę

Umowa o pracę może zostać wypowiedziana zarówno przez pracownika, jak i przez pracodawcę. W obu przypadkach należy przestrzegać okresów wypowiedzenia określonych w Kodeksie pracy:

• dla umów trwających krócej niż 6 miesięcy – 3 dni robocze,
• dla umów trwających dłużej niż 6 miesięcy, ale krócej niż 3 lata – 2 tygodnie,
• dla umów trwających 3 lata i dłużej – 3 miesiące.

 

Pracodawca wypowiadając umowę powinien pamiętać, że w niektórych przypadkach musi mieć do tego podstawę, na przykład brak kwalifikacji pracownika czy likwidacja stanowiska.

Przeczytaj także: Pożyczka pracownicza – na czym polega i kto może ją otrzymać? – Symfonia

Jeśli umowa została zawarta na okres próbny, to wypowiedzenie może trwać: trzy dni robocze – dla umów zawartych na okres krótszy niż dwa tygodnie; tydzień – gdy umowa obejmuje okres co najmniej dwóch tygodni, lecz krótszy niż trzy miesiące; dwa tygodnie – dla umów zawartych na okres trzech miesięcy.

 

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem bez zachowania okresu wypowiedzenia

W niektórych sytuacjach prawo dopuszcza natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę bez konieczności przestrzegania okresów wypowiedzenia. Pracodawca może zastosować takie rozwiązanie w przypadku poważnego naruszenia obowiązków przez pracownika, takich jak:

• pojawienie się w pracy w stanie nietrzeźwości,
•  nie wykonywanie poleceń,
• opuszczenie miejsca pracy bez usprawiedliwienia,
• zakłócanie porządku w miejscu pracy.
•  przywłaszczenie mienia.

 

Z kolei pracownik ma prawo do natychmiastowego zakończenia umowy w przypadku, gdyby np. nie otrzymywał wynagrodzenia w wyznaczonym terminie.

 

Rozwiązanie umowy o pracę z powodu przyczyn niezależnych od stron

Tutaj zazwyczaj mówimy o sytuacjach takich jak śmierć pracownika, utrata uprawnień niezbędnych do wykonywania określonej pracy czy też orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy.

 

Zakończenie umowy o pracę na czas określony

Umowy na czas określony kończą się automatycznie z upływem czasu, na który zostały zawarte. W takim przypadku ani pracodawca, ani pracownik nie muszą podejmować dodatkowych działań.

Każda ze stron stosunku pracy ma różne możliwości zakończenia umowy o pracę. Wybór konkretnego rozwiązania zależy od sytuacji, przyczyn oraz indywidualnych ustaleń między pracownikiem a pracodawcą. Niezależnie od powodu, ważne jest, by każda ze stron była świadoma swoich praw i obowiązków wynikających z Kodeksu pracy.