Zaświadczenie o niekaralności – ile kosztuje, kto je wydaje i jak je uzyskać?

Wśród dokumentów, które trzeba dostarczyć podczas ubiegania się o wizę czy zatrudnienie w nowej pracy, może się znaleźć zaświadczenie o niekaralności. W jaki sposób je uzyskać? Czy pracodawca może zażądać go od każdego pracownika? Ile kosztuje wydanie zaświadczenia o niekaralności i jak długo czeka się na taki dokument? Sprawdź!

Spis treści

• Co to jest zaświadczenie o niekaralności?
• Kto może złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia z KRK?
• Jak uzyskać zaświadczenie o niekaralności?
• Ile kosztuje zaświadczenie o niekaralności?
• Zaświadczenie o niekaralności – kto nie otrzyma takiego dokumentu?

Najważniejsze informacje w skrócie:

• Zaświadczenie o niekaralności to dokument wydawany przez Biuro Informacyjne Krajowego Rejestru Karnego, który potwierdza, że dana osoba nie została skazana prawomocnym wyrokiem sądu.
• Z koniecznością uzyskania takiego dokumentu muszą liczyć się osoby, które chcą wykonywać zawód zaufania publicznego. Pracodawca może domagać się zaświadczenia z KRK tylko wtedy, gdy uzasadnia to konkretna podstawa prawna.
• Ile się czeka na zaświadczenie o niekaralności? Osoby, które po dokument zgłoszą się osobiście, otrzymają go od ręki. Ci, którzy prześlą wniosek przez Internet lub pocztą tradycyjną będą musieli poczekać ok. 7 dni.
• Cena zaświadczenia o niekaralności zależy od sposobu dostarczenia wniosku. Jeśli zostanie on przesłany drogą elektroniczną, koszt wydania zaświadczenia wyniesie 20 zł. W pozostałych przypadkach pobierana jest opłata w kwocie 30 zł.

Co to jest zaświadczenie o niekaralności i kto może je wydać?

Zaświadczenie o niekaralności to dokument, który potwierdza, że dana osoba nie została skazana prawomocnym wyrokiem sądu, ani też nie toczy się w jej sprawie postępowanie karne. Może się ono okazać konieczne podczas aplikowania do nowej pracy czy ubiegania się o wizę. Z jego posiadaniem często muszą się liczyć także osoby, które chcą wykonywać zawód regulowany lub chcą uzyskać konkretną licencję.  Wniosek o wydanie zaświadczenia o niekaralności należy złożyć do wydziału Krajowego Rejestru Karnego (KRK). Można to zrobić na trzy sposoby: listownie, osobiście – w punkcie informacyjnym KRK lub przez Internet.

Co zawiera zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego?

Zaświadczenie o niekaralności uwzględnia wszystkie informacje zgromadzone w Krajowym Rejestrze Karnym. Za jego pomocą można zatem sprawdzić, czy dana osoba była skazana za jakiekolwiek przestępstwo lub czy toczyło się w jej sprawie postepowanie sądowe, które następnie zostało umorzone. Zakres informacji znajdujących się na takim dokumencie, dotyczy również:

• zastosowanych wobec danej osoby środków zabezpieczających, takich jak np. tymczasowe aresztowanie,
• nieletnich umieszczonych w ośrodkach czy schroniskach,
• przestępstw, za które dana osoba jest poszukiwana listem gończym.

Na zaświadczeniu nie będzie natomiast danych dotyczących wykroczeń, spraw karnych, które zakończyły się wyrokiem uniewinniającym czy też tych z zakresu prawa cywilnego, dotyczących np. nakazu zapłaty czy alimentów.

Przeczytaj również: Jakich pytań nie zadawać na rozmowie rekrutacyjnej?

Świadectwo niekaralności – komu będzie potrzebne?

Obowiązujące obecnie przepisy wskazują na pewne kategorie zawodów, które mogą wykonywać jedynie osoby nieposiadające przeszłości karnej.  Wśród ich przykładów wymienić można:

• doradców skarbowych,
• nauczycieli oraz pracowników szkół i przedszkoli,
• policjantów i pracowników straży granicznej,
• agentów celnych,
• pracowników samorządowych.

Z uzyskaniem takiego dokumenty muszą liczyć się także inne osoby, które chcą wykonywać zawód zaufania publicznego. Warto pamiętać, że pracodawca może domagać się zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego, jedynie wówczas, gdy istnieje ku temu odpowiednia podstawa prawna. Tę należy wskazać w punkcie 11 wniosku o wydanie wpisu z KRK.

Kto może złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia z KRK?

Z wnioskiem o wydanie zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego może wystąpić każda osoba fizyczna, a w tym wspólnicy spółek osobowych. Takie prawo przysługuje również pełnomocnikom spółek posiadających osobowość prawną. W przypadku tych ostatnich, na zaświadczeniu znajdą się informacje zgromadzone w Krajowym Rejestrze Karnym na temat członków ich organów (zarządu), a także pracowników. Aby jednak uzyskać dokument, we wniosku należy wskazać odpowiednią podstawę prawną.

Jak uzyskać zaświadczenie o niekaralności?

Zaświadczenie z KRK wydawane jest wyłącznie na wniosek skierowany do Biura Informacji Krajowego Rejestru Karnego. Osoby, które nie były dotąd karane i osobiście lub przez pełnomocnika zgłoszą się do punktu informacyjnego, otrzymają dokument z sądową pieczątką, potwierdzający, że nie figurują w kartotece KRK. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku wniosków złożonych drogą elektroniczną. Zaświadczenie o niekaralności jest wydawane w postaci pliku XML, który można zapisać w pamięci komputera lub nośniku danych (np. USB). Warto pamiętać, że tylko elektroniczna wersja zaświadczenia stanowi oryginał. Wydruk nie jest bowiem traktowany jako prawomocny dokument.

 

Ile kosztuje zaświadczenie o niekaralności?

Opłata za wydanie wpisu z KRK zależy od sposobu złożenia wniosku. Jeśli został on przesłany listownie lub doręczony osobiście do punktu informacyjnego, koszt wydania zaświadczenia wyniesie 30 zł. Opłatę można wnieść na miejscu – w kasie sądu lub też przelewem na rachunek bankowy Ministerstwa Sprawiedliwości.

Ile kosztuje zaświadczenie o niekaralności w przypadku wniosków przesłanych drogą elektroniczną?  Wnioskodawca poniesie tu opłatę wynoszącą 20 zł. Może ją uiścić za pomocą przelewu bankowego lub szybkich płatności. W tytule przelewu należy umieścić informacje na temat osoby, której dotyczy wniosek, a także daty jego złożenia.

Z powyższych opłat zwolnieni są wolontariusze, którzy chcą zostać wychowawcami lub kierownikami obozu dla dzieci i młodzieży. W takim przypadku muszą jednak dostarczyć odpowiednie pismo od organizatora wypoczynku.

Ile czeka się na zaświadczenie z KRK?

Osoby, które złożą wniosek osobiście, zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego otrzymają od ręki. Ci, którzy prześlą go listownie lub przez Internet, na dokument będą czekać ok. 7 dni roboczych. Warto jednak pamiętać, że elektroniczne zaświadczenia przesyłane są w formie pliku wyłącznie na indywidualne konto założone w systemie KRK.

Jak wypełnić wniosek o zaświadczenie o niekaralności?

Wniosek o zaświadczenie z KRK składa się za pomocą specjalnego formularza, dostępnego na stronie Krajowego Rejestru Karnego, a także w punkcie informacyjnym. Należy w nim podać takie informacje, jak:

• nr PESEL i dane osobowe wnioskodawcy,
• podstawę prawną do wydania zaświadczenia,
• rodzaj i zakres danych, które mają znaleźć się w dokumencie.

Warto również pamiętać, że aby złożyć wniosek o zaświadczenie o niekaralności online, trzeba posiadać podpis kwalifikowany lub potwierdzić go za pomocą profilu zaufanego.

Przeczytaj również: Zatrudnianie pierwszego pracownika: jak zrozumieć i poradzić sobie z obowiązkami pracodawcy?

Zaświadczenie o niekaralności – kto nie otrzyma takiego dokumentu?

Zaświadczenia o niekaralności nie mogą uzyskać osoby skazane za przestępstwo prawomocnym wyrokiem sądu, a także te, w których sprawie toczy się postępowanie karne. Od tej zasady istnieje jednak pewien wyjątek, wskazany w art. 106 Kodeksu Karnego. Zgodnie z nim po upływie określonego czasu wpisy znajdujące się w bazie KRK podlegają usunięciu.

Okres zatarcia – bo o nim mowa – różni się w zależności od rodzaju popełnionego przestępstwa i wynosi:

• 10 lat od chwili wykonania lub darowania kary zasądzonej w wymiarze co najmniej 25 lat pozbawienia wolności,
• 3 lata od chwili wykonania lub darowania kary ograniczenia wolności,
• 1 rok od chwili wykonania lub darowania kary grzywny oraz gdy sąd odstąpił od wymierzenia kary.