Najniższa krajowa 2024 – ile w tym roku wynosi płaca minimalna?

Już w lipcu nastąpi druga z zaplanowanych w tym roku podwyżek minimalnego wynagrodzenia za płacę. Zdaniem resortu finansów na zmianach ma skorzystać ponad 3,6 mln podatników. Ile wynosi najniższa krajowa w 2024 r.? Jak zmieni się wysokość minimalnej stawki godzinowej od 1 lipca? Przeczytaj ten poradnik i poznaj odpowiedzi na te oraz inne pytania!

Spis treści:

• Czym jest najniższa krajowa – definicja minimalnego wynagrodzenia za pracę
• Najniższa krajowa w 2024 r. – ile wyniesie? Kwoty brutto i netto
• Zmiana najniższej krajowej a obowiązki pracodawcy

Czym jest najniższa krajowa – definicja minimalnego wynagrodzenia za pracę

Płaca minimalna, zwana potocznie najniższą krajową, to kwota określająca dolną granicę wynagrodzenia, jakie zgodnie z obowiązującymi przepisami pracodawca może wypłacić pracownikowi. Podstawę prawną do jej ustalenia stanowi ustawa z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Jej wysokość określa się corocznie na mocy rozporządzenia ministra do spraw pracy i polityki społecznej. W 2024 r. kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej zostały wskazane w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r.  (Dz.U. 2023 poz. 1893).

Najniższa krajowa 2024 – ile na rękę dostanie pracownik?

Wynagrodzenie minimalne oraz najniższą stawkę godzinową dla określonych umów cywilnoprawnych podaje się zawsze w kwotach brutto. Oznacza to, że stawki przedstawione w rozporządzeniu uwzględniają już te świadczenia wynikające z umowy o pracę, które są zaliczane do tzw. wynagrodzeń osobowych (a zatem np. premie regulaminowe). Aby ustalić kwotę netto, a zatem najniższą krajową „na rękę”, od podanych kwot należy odjąć obowiązkowe składki ZUS (społeczne i zdrowotne) oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Nieco bardziej kłopotliwe jest ustalenie wysokości minimalnej stawki godzinowej netto. Jej poziom zależy bowiem od wielu czynników, a w tym:

• liczby dni do przepracowania w danym miesiącu,
• wieku zatrudnionego oraz przysługujących mu z tego tytułu ulg podatkowych,
• zatrudnienia u innego pracodawcy,
• zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Od czego zależy wzrost płacy minimalnej?

Wysokość płacy minimalnej ustala się na podstawie prognozowanego na kolejny rok wzrostu cen. Ten mechanizm ma pozwalać na powiązanie najniższej krajowej ze wskaźnikiem inflacji. Jeśli obliczone w ten sposób minimalne wynagrodzenie za pracę będzie niższe od połowy wysokości średniej krajowej, to wówczas jego wielkość koryguje się o wskaźnik odnoszący się do prognozowanego wzrostu gospodarczego. W krajowym systemie gospodarczym płaca minimalna pełni bardzo ważną rolę. Jej poziom wpływa m.in. na wysokość sumy składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, wartość niektórych dodatków do wynagrodzenia, a także podstawę wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. Z jej wysokością powiązana jest również kwota wolna od zajęcia komorniczego.

Podwyżka najniższej krajowej w 2024 – jakich składników i świadczeń nie uwzględnia?

Przepisy ustawy nie wskazują precyzyjnie, jakie składniki mogą być doliczane do przysługującego pracownikowi wynagrodzenia za pracę. Przewidują jednak pewne wyłączenia, których nie uwzględnia się podczas ustalania minimalnej krajowej. Należą do nich:

• nagrody jubileuszowe,
• odprawy pieniężne, dodatki stażowe czy też te, wynikające z pracy w szczególnych warunkach,
• dodatki za pracę w porze nocnej czy w godzinach nadliczbowych.

Najniższa krajowa w 2024 r. – ile wyniesie? Kwoty brutto i netto

Rozporządzenie w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę, przyjęte przez Radę Ministrów 14 września 2023 r. przewiduje podwójną podwyżkę płacy minimalnej w bieżącym roku. Wynika to bezpośrednio z treści art. 3 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu. Zgodnie z nim, gdy prognozowany wskaźnik cen przekracza poziom 105%, to wtedy ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz minimalnej stawki godzinowej – odpowiednio od dnia 1 stycznia oraz od dnia 1 lipca. Jak te regulacje wpłyną na zarobki pracowników i zleceniobiorców?

Minimalne wynagrodzenie za pracę oraz wysokość stawki godzinowej od 1 stycznia 2024

Od 1 stycznia 2024 r. minimalna płaca w Polsce wzrosła do poziomu 4242 zł brutto. Po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a także zaliczki na podatek dochodowy (PIT) pracownik otrzyma 3 221,98 zł. Najniższą stawkę godzinową obowiązującą w przypadku umowy zlecenia ustalono natomiast na poziomie 27,70 zł brutto.

Płaca minimalna od 1 lipca 2024

Druga podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2024 r. została zaplanowana na 1 lipca. Od tego momentu wysokość płacy wzrośnie do kwoty 4300 zł brutto, czyli 3 261,53 zł na rękę. Jeśli jednak pracownik ponosi koszty związane z dojazdem do zakładu pracy, to wtedy wysokość jego wynagrodzenia wzrośnie do kwoty 3267,53 zł netto. Zmieni się również wartość minimalnej stawki godzinowej. Zgodnie z zapisami rozporządzenia ma ona wzrosnąć do poziomu 28,10 zł brutto. Powyższe kwoty będą obowiązywać do 31 grudnia 2024 roku.

Zobacz również: Nowa definicja wynagrodzenia w postępowaniu egzekucyjnym – jak wpływa na zajęcia komornicze ze świadczeń chorobowych?

Najniższa krajowa w 2025 r. może wzrosnąć do 4626 zł brutto

Podczas posiedzenia, które miało miejsce 13 czerwca 2024 r., Rada Ministrów przyjęła projekt zakładający kolejną podwyżkę płacy minimalnej w Polsce. Od stycznia 2025 r. najniższa krajowa ma wzrosnąć o 7,6% tj. o 326 zł. Oznacza to, że osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze godzin nie będzie mogła zarobić mniej niż 4626 zł brutto. Rządzący zaproponowali również podwyżkę minimalnej stawki godzinowej. Ta od przyszłego roku ma wzrosnąć o 7,5% i wynieść 30,20 zł brutto. Podane kwoty nie są jednak ostateczne. W najbliższym czasie propozycje nowych stawek zostaną przedstawione Radzie Dialogu Społecznego.

Zmiana najniższej krajowej a obowiązki pracodawcy

Kodeks Pracy obliguje pracodawców do stosowania przepisów rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej. Warto jednak pamiętać, że podane w nim kwoty obowiązują pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy. W przypadku osób, które podpisały umowę tylko na część etatu, wysokość najniższej krajowej należy ustalić proporcjonalnie do liczby przepracowanych godzin.
Tabela. Najniższa krajowa w 2024 r. brutto – zatrudnienie w niepełnym wymiarze 

Pracodawcy powinni mieć również na uwadze, że zmiana wysokości najniższej krajowej to de facto zmiana warunków umowy o pracę. To z kolei oznacza konieczność aneksowania w formie pisemnej umów ze wszystkimi pracownikami, którzy otrzymują pensję w tej kwocie.  Na koniec warto podkreślić, że kwoty dotyczące najniższej krajowej oraz minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. obowiązują tylko osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia. Umowa o dzieło pozostaje natomiast poza omówionymi wyżej regulacjami.