Jak odliczyć stratę z lat ubiegłych?

Rozliczanie straty z lat ubiegłych to dla wielu przedsiębiorców, których firma generuje nadmierne koszty, dobry sposób na zmniejszenie zobowiązań podatkowych. Choć sama procedura nie jest bardzo skomplikowana, to jednak budzi ona wiele pytań i wątpliwości. Kiedy dokładnie można odliczyć stratę podatkową? W jaki sposób to zrobić? O czym pamiętać podczas rozliczania straty z lat ubiegłych? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdziesz w tym artykule.

Spis treści:

• Co to jest strata podatkowa?
• Jak rozliczyć stratę z lat ubiegłych?
• Kiedy nie można odliczyć straty z lat ubiegłych?
• Strata z lat ubiegłych a zamknięcie firmy

Najważniejsze informacje w skrócie:

• Strata podatkowa to ujemna różnica pomiędzy przychodami z działalności gospodarczej, a kosztami, jaki poniósł przedsiębiorca w związku z jej prowadzeniem.
• Zgodnie z obowiązującymi przepisami stratę można odliczyć od dochodu uzyskanego w przyszłości. Takie rozwiązanie pozwala zmniejszyć kwotę podatku dochodowego do zapłaty.
• Straty poniesione w ramach konkretnego źródła (np. z tytułu działalności gospodarczej) mogą być odliczone wyłącznie od dochodu uzyskanego z tego samego źródła.
• Rozliczenie straty z lat ubiegłych jest możliwe tylko wtedy, gdy przedsiębiorca uzyskuje dochody. Można go dokonać jednorazowo lub w ciągu 5 kolejnych lat podatkowych.
• Podatnicy PIT nie mogą odliczyć straty z lat ubiegłych, jeśli dotyczy ona odpłatnego zbycia nieruchomości (poza działalnością gospodarczą) przed upływem 5 lat od nabycia, zbycia walut wirtualnych, niezrealizowanych zysków lub źródeł przychodów, z których dochody są zwolnione od podatku.

Co to jest strata podatkowa?

O stracie podatkowej w firmie mówimy w sytuacji, kiedy koszty uzyskania przychodów są wyższe od samych przychodów. Co istotne, takie zjawisko wcale nie świadczy o braku rozwoju firmy – nie należy również mylić go ze stratą bilansową. Stratę można odliczyć od dochodu w ciągu pięciu lat następujących po roku, w którym została ona poniesiona. Wysokość straty z lat ubiegłych widnieje w zeznaniach rocznych za poprzednie lata podatkowe. W ustawie o PIT nie ma jednak żadnego zapisu, który mówiłby o konieczności rozliczania straty z ubiegłych lat dopiero w zeznaniu rocznym. Pomniejszanie dochodu z bieżących miesięcy o wartość straty jest więc całkowicie prawidłowe.

Przeczytaj również: Dochód, obrót a przychód – czym się od siebie różnią? – Symfonia

Rozliczenie straty z lat ubiegłych – zeznanie roczne

W ustawie o PIT znajduje się zapis mówiący o tym, że w przypadku poniesienia straty w danym roku podatkowym, podatnik ma prawo odliczyć ją od dochodu w ciągu następnych pięciu lat. Strata z poprzednich lat musi jednak pomniejszać dochody z dokładnie tego samego źródła, z którego przedsiębiorca poniósł stratę. Jeżeli w roku podatkowym wystąpił dochód do opodatkowania z innego źródła przychodu niż to, z którego w latach ubiegłych została poniesiona strata, nie ma takiej możliwości. Co więcej, w przypadku straty, która powstała jednorazowo do 2018 roku, odliczyć można max. 50% straty z każdego z pięciu minionych lat, w których wystąpiła. Jeśli jednak mowa o stratach powstałych od 2019 roku, w jednym zeznaniu rocznym można odliczyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z pięciu następujących po sobie lat – jednorazowo odliczona kwota nie może być jednak wyższa niż 5 000 000 zł. Kwota nieodliczona podlega wówczas rozliczeniu w pozostałych latach pięcioletniego okresu i nie może być wyższa niż 50% wysokości tej straty.

Przeczytaj także: Ulga na złe długi – to musisz o niej wiedzieć

Odliczanie straty z lat ubiegłych – przykład

Pani Anna poniosła w 2022 r. stratę w wysokości 7 mln zł. Zgodnie z przepisami może ją odliczyć w trzech kolejnych latach: w pierwszym roku w kwocie 5 mln zł (maksymalny limit), a w kolejnych dwóch po 1 mln zł.

Mechanizm rozliczania straty z lat ubiegłych w przypadku Pani Anny będzie wyglądał następująco:

	2023	2024	2025
Dochód	8 mln	8 mln	8 mln
Kwota odliczenia straty	5 mln	1 mln	1 mln
Dochód do opodatkowania	3 mln	7 mln	7 mln
Kwota straty do rozliczenia w latach kolejnych	2 mln	1 mln	0

Rozliczanie straty podatkowej – przykład II

Pani Anna od 2021 roku prowadzi własną działalność gospodarczą. Przez pierwsze 3 lata wykazała straty w wysokości:

• 8 000 zł w 2021 roku,
• 10 000 zł w 2022 roku,
• 16 000 zł w 2023 roku.

W 2024 roku pani Jolanta osiągnęła dochód z działalności gospodarczej w wysokości 120 000 zł. W zeznaniu rocznym może odliczyć stratę jednorazowo w kwocie 34 000 zł (8 000 + 10 000 + 16 0000).

Kiedy nie można odliczyć straty z lat ubiegłych?

Strata z lat ubiegłych, jaką poniosła firma, nie może zostać odliczona w ramach innego źródła niż sama działalność gospodarcza. Jeżeli więc przedsiębiorca nie posiada do odliczenia dochodu z prowadzonej działalności, lecz z tytułu np. umowy o pracę, nie ma możliwości pomniejszenia tych dochodów o kwotę straty, jaka powstała w związku z prowadzoną firmą. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku dochodów z renty bądź emerytury. Odliczyć można wyłącznie dochody z tytułu działalności gospodarczej.

Dodatkowe wymagania wprowadza ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z nią podatnik nie może odliczyć straty z lat ubiegłych, jeśli dotyczy ona:

• zbycia nieruchomości lub ich części, jeśli nie jest ono przedmiotem działalności gospodarczej i nastąpiło przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym podatnik nabył nieruchomość
• odpłatnego zbycia walut wirtualnych,
• niezrealizowanych zysków, wymienionych  w art. 30da Ustawy o PIT,
• źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego.

Strata z lat ubiegłych a zamknięcie firmy

Jeżeli działalność gospodarcza zostanie zawieszona i wznowiona lub zamknięta i ponownie otwarta, w pięcioletnim terminie na rozliczenie straty uwzględnia się czas, kiedy firma nie działała. Podatnika obowiązują dokładnie takie same zasady, jak gdyby nie zamykał działalności.

Przeczytaj także: Zamknięcie działalności gospodarczej

Rozliczanie straty z lat ubiegłych a zmiana formy opodatkowania

Zmiana formy opodatkowania na podatek ryczałtowy nie musi oznaczać utraty możliwości odliczenia poniesionej w ubiegłych latach straty. Podatnicy PIT, którzy zdecydują się przejść na ryczałt, mogą odliczyć stratę poniesioną w poprzednich latach z tytułu działalności opodatkowanej według skali podatkowej lub liniowo.

Czy można rozliczyć stratę z lat ubiegłych w ciągu roku podatkowego?

Większość przedsiębiorców decyduje się rozliczać stratę z lat ubiegłych podczas składania zeznania rocznego. Nie jest to jednak jedyne rozwiązanie. Przepisy dopuszczają bowiem możliwość odliczenia jej od zaliczek na podatek dochodowy, a zatem w trakcie roku podatkowego. Z takiego mechanizmu rozliczania straty podatnik PIT może korzystać w ciągu 5 kolejnych lata.