Progi podatkowe – ile wynoszą i kogo dotyczą?

Jeśli korzystasz z opodatkowania na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej), to wysokość zaliczek na podatek dochodowy obliczasz z zastosowaniem dwóch stawek: 12% i 32%. To, która z nich zostanie użyta, zależy od tego, w którym progu podatkowym mieszczą się Twoje dochody. Chcesz dowiedzieć się więcej?  Przeczytaj ten poradnik. Znajdziesz w nim informacje na temat tego, jakie są progi podatkowe w Polsce, ile trzeba zarobić netto, aby przekroczyć próg podatkowy oraz w jaki sposób rozliczać się z fiskusem, jeśli obliczać podatek dochodowy według niższej stawki.

Spis treści

• Co to są progi podatkowe?
• Ile wynoszą progi podatkowe w 20204 r.?
• Jak obliczyć podatek po przekroczeniu II progu podatkowego?
• Wspólne rozliczenie małżonków a progi podatkowe – to warto wiedzieć
• Progi podatkowe w Polsce – najczęściej zadawane pytania

Najważniejsze informacje w skrócie:

• Progi podatkowe to najprościej mówiąc kwoty, którym przypisane są inne stawki podatku dochodowego.
• Pierwszy próg podatkowy, ze stawką podatku wynoszącą 12%, obowiązuje do kwoty 120 tys. zł.
• Drugi próg podatkowy, w którym stawka podatku wynosi aż 32%, dotyczy dochodów przekraczających wskazany wyżej limit.
• Niekiedy wyróżnia się jeszcze trzeci próg podatkowy. Jest to nieoficjalna nazwa podatku solidarnościowego, naliczanego od nadwyżki dochodów powyżej 1 000 000 zł.
• Ile trzeba zarobić netto, aby przekroczyć próg podatkowy? W przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę z koniecznością rozliczania podatku według wyższej stawki trzeba się liczyć przy zarobkach powyżej 8 400 zł na rękę.
• Osoby, które chcą uniknąć opodatkowania 32% stawką podatku, często decydują się na wspólne rozliczenie z małżonkiem. Progi podatkowe są wówczas ustalane według innej reguły.

Co to są progi podatkowe?

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) ma charakter progresywny. Wynika to z faktu, że do ustalenia jego wysokości, stosuje się dwie stawki podatkowe, wynoszące odpowiednio 12% oraz 32%. To, której z nich musisz użyć przy rozliczeniach z fiskusem, zależy od tego czy Twoje dochody mieszczą się w określonym limicie kwotowym, czy może go przekraczają. Wspomniany wyżej limit, pozwala rozróżnić dwa podstawowe progi podatkowe oraz jeden dodatkowy, który dotyczy osób zobowiązanych do opłacania daniny solidarnościowej.

Kogo dotyczą progi podatkowe?

Progi podatkowe mają wpływ na wysokość podatku u osób rozliczających się na zasadach ogólnych, a zatem wg skali podatkowej. Nie dotyczą one natomiast przedsiębiorców, którzy jako formę opodatkowania wybrali podatek liniowy. W ich przypadku stawka podatku ma charakter stały i nie zależy od wysokości uzyskiwanych dochodów. Progi podatkowe nie obowiązują także podatników odprowadzających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Tam także stawki podatku (z pewnymi wyjątkami) mają charakter stały i wynikają ze specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej.

Ile wynoszą progi podatkowe w 2024 r.?

W 2024 r. obowiązują dwa progi podatkowe. Ten pierwszy dotyczy dochodów, które nie przekraczają kwoty 120 000 zł.  Stawka podatku wynosi tu 12%, jednak wysokość zobowiązania, jakie należy wpłacić na konto urzędu skarbowego, pomniejsza się jeszcze o kwotę zmniejszającą podatek dochodowy (3 600 zł rocznie). II próg podatkowy dotyczy tylko tych dochodów, które przekraczają 120 000 zł. Podatek ze stawką 32%, nie dotyczy zatem całości dochodów, ale jedynie nadwyżki ponad wspomniany wyżej limit. Niektórzy wyróżniają jeszcze tzw. III próg podatkowy. Dotyczy on osób uzyskujących dochody przekraczające 1 000 000 zł. Do polskiego systemu podatkowego został on wprowadzony w 2019 r. w związku z wejściem w życie tzw. daniny solidarnościowej. Ten dodatkowy podatek jest naliczany ze stawką 4%.

Jak obliczyć podatek w przypadku I i II progu podatkowego?

Jeśli Twoje dochody nie przekraczają I progu podatkowego, wysokość podatku obliczasz, mnożąc podstawę opodatkowania przez stawkę podatku, która wynosi 12%. Od uzyskanej wartości odliczasz jednak kwotę zmniejszającą podatek, która wynosi 3 600 zł.

Przykład: obliczanie podatku w I progu podatkowym

Pan Adam w 2024 r. uzyskał dochód wynoszący 100 000 zł.  Wysokość podatku powinien obliczyć w następujący sposób:

100 000 zł x 12% – 3 600 zł = 8 400 zł

Sposób obliczania podatku po przekroczeniu II progu podatkowego został opisany w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wysokość zobowiązania, jakie należy wpłacić na konto urzędu skarbowego, ustala się ze wzoru:

10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł

Jak to wygląda w praktyce?

Przykład: obliczanie podatku po przekroczeniu II progu podatkowego

Pan Adam w 2024 r. uzyskał dochód wynoszący 200 000 zł. Wysokość podatku wyniesie:

10 800 zł + (200 000 zł – 120 000 zł) x 32% = 10 800 + 80 000 x 32% = 36 400 zł.

 

Wspólne rozliczenie małżonków a progi podatkowe – to warto wiedzieć

Wspólne rozliczanie z mężem czy z żoną może okazać się korzystne, jeśli dochody małżonków znacznie się od siebie różnią. Wynika to ze sposobu ustalania podstawy opodatkowania. Aby ją wyliczyć, należy najpierw zsumować dochody małżonków, a uzyskaną w ten sposób wartość podzielić przez dwa. Jeśli uzyskany wyniki mieści się w limicie przewidzianym dla I progu podatkowego, to wtedy podatek oblicza się ze stawką 12% – bez względu na to, w którym progu mieszczą się dochody lepiej zarabiającego małżonka.

Przykład: wspólne rozliczenie małżonków

Pan Adam w 2024 r. uzyskał dochód wynoszący 160 000 zł, a jego żona, Pani Barbara – 52 000 zł.

Podstawa opodatkowania wyniesie:

(160 000 zł + 52 000 zł) / 2 = 106 000 zł

Ponieważ kwota 106 000 zł nie przekracza limitu I progu podatkowego, podatek wyniesie:

106 000 zł x 12% = 12 720 zł.

Gdyby każde z małżonków rozliczało się osobno, to:

• Pan Adam zapłaciłby podatek w kwocie 23 600 zł (10 800 + 40 000 zł x 32%)

• Pani Barbara zapłaciłaby podatek w kwocie 2640 zł (52 000 zł x 12% – 3 600 zł)

 

Progi podatkowe w Polsce – najczęściej zadawane pytania

Od jakich kwot są progi podatkowe?

Pierwszy próg podatkowy dotyczy dochodów nieprzekraczających kwoty 120 000 zł. Drugi próg obejmuje natomiast nadwyżkę dochodów ponad wskazany wyżej limit. Oznacza to, że wyższą stawką podatku objęte są tylko te dochody, które nie mieszczą się w limicie I progu podatkowego.

Ile trzeba zarobić netto, aby przekroczyć I próg podatkowy?

Jeśli osiągasz dochody z tytułu umowy o pracę i nie przysługują Ci dodatkowe ulgi i zwolnienia, wyższą stawkę podatku zapłacisz, jeśli zarabiasz co najmniej 8 400 zł miesięcznie (netto).  Gdy z kolei prowadzisz działalność gospodarczą, o zmianie formy opodatkowania na podatek liniowy warto pomyśleć wówczas, gdy Twoje roczne dochody przekraczają 150 000 zł.

Czy próg podatkowy liczy się od netto czy brutto?

Kwota graniczna dla I i II progu podatkowego odnosi się do podstawy opodatkowania, a tą jest dochód podatnika po odliczeniach, takich jak np. składki na ubezpieczenie społeczne czy ulgi podatkowe. Nie jest ona zatem bezpośrednio związana z wysokością zarobków netto czy brutto.

Jak uniknąć podatku 32%?

Aby uniknąć konieczności odprowadzania podatku z wyższą stawką, możesz rozliczać swój PIT wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Niższy podatek zapłacisz również, jeśli przysługują Ci ulgi przewidziane w Ustawie o PIT. Gdy natomiast prowadzisz działalność gospodarczą, możesz uniknąć przejścia na II próg podatkowy, zmieniając formę opodatkowania na podatek liniowy.