Mały ZUS – ile trwa?

Niektórym polskim przedsiębiorcom przysługuje prawo do opłacania niższych składek na ubezpieczenia społeczne. Jest to tzw. Mały ZUS. Do jakiej kwoty obowiązuje, ile trwa i kto właściwie może z niego korzystać? Wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu!

Spis treści:

• Mały ZUS – podstawowe informacje
• Ile wynosi najniższy ZUS?
• Mały ZUS – ile trwa?
• Mały ZUS Plus – jak obliczyć wysokość składek?
• Jak długo można korzystać z Małego ZUS-u Plus?

Mały ZUS – podstawowe informacje

Osoby prowadzące działalność gospodarczą płacą składki ZUS od zadeklarowanej przez siebie podstawy. Ta nie może być jednak niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto. Minimalną wysokość składek określa się jako pewien procent z tej kwoty. Nowo założonym jednoosobowym działalnościom gospodarczym, a także wspólnikom spółki cywilnej przysługuje jednak prawo opłacania niższych składek, określanych mianem Małego ZUS-u.

Mały ZUS – podstawa

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2025 roku dla przedsiębiorców, którzy osiągnęli w poprzednim roku najniższe dochody i korzystają z Małego ZUS-u stanowi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w styczniu 2025 roku, czyli minimum 1399,80 zł.

Ile wynosi najniższy ZUS?

W przypadku Małego ZUS-u składki na ubezpieczenia społeczne są liczone od obniżonej podstawy, nie niższej jednak niż 30% wynagrodzenia minimalnego. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca musi jednak opłacać w pełnej wysokości.

Mały ZUS – ile wynosi? Preferencyjne składki a duże składki

Jedynie wysokość składki wypadkowej może różnić się w zależności od firmy oraz branży, w której ona działa. Wartość z tabeli dotyczy przedsiębiorców, którzy zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego maksymalnie 9 pracowników.

Przeczytaj również: Do kiedy ZUS? Terminy płatności ZUS w 2025 r. – Symfonia

Mały ZUS – składka zdrowotna

W przypadku małego ZUS-u składka zdrowotna nie jest objęta ulgą. Przedsiębiorcy, którzy wybrali opodatkowanie według skali podatkowej (na zasadach ogólnych), opłacają ją w wysokości 9% dochodu, który stanowi podstawę wymiaru tej składki. W przypadku podatku liniowego (19%) składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi natomiast 4,9% podstawy wymiaru. Od stycznia 2025 minimalna wysokość tej składki dla osób rozliczających się liniowo i na zasadach ogólnych liczona jest od 75% obowiązującego wynagrodzenia minimalnego – a więc 314,96 zł (4666 zł x 75% x 9%). Firmy opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych opłacają z kolei składkę zdrowotną w wysokości 9% zryczałtowanej podstawy. Ostateczna kwota zależy w tym przypadku od osiąganych dochodów:

• 419,46 zł przy dochodach poniżej 60 000 zł;
• 699,11 zł przy dochodach 60 000-300 000 zł;
• 1258,39 zł przy dochodach powyżej 300 000 zł.

Mały ZUS – ile trwa?

Obniżone składki ZUS można opłacać przez pełne 24 miesiące kalendarzowe prowadzenia działalności gospodarczej, po zakończeniu okresu tzw. ulgi na start. Jeżeli zatem przedsiębiorca korzysta z tej ulgi, czyli opłaca wyłącznie składkę zdrowotną, po 6 miesiącach może zgłosić się do Małego ZUS-u. W przypadku, gdy pierwszy miesiąc prowadzenia działalności jest niepełny (np. od 16 marca), przedsiębiorca opłaca tylko częściowe składki – proporcjonalnie do liczby dni w danym miesiącu, w których prowadził działalność. W pełnej wysokości należy zapłacić wyłącznie składkę zdrowotną. W takiej sytuacji okres 24 miesięcy liczy się od miesiąca następującego po rozpoczęciu działalności (zakończeniu ulgi na start).

 Przeczytaj również Składka zdrowotna dla przedsiębiorców w 2024 i 2025 r. – zmiany, które warto znać – Symfonia

Koniec Małego ZUS-u – co należy zrobić?

Przedsiębiorca musi przerejestrować się w ZUS-ie w ciągu 7 dni od dnia, w którym zakończył się okres preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne. Właściwe określenie tej daty jest zatem bardzo ważne – m.in. ze względu na fakt, że po zakończeniu tego okresu zmienia się wysokość składek do zapłaty. Co więcej, przerejestrowanie wymaga dopełnienia odpowiednich formalności. W celu wyrejestrowania się z Małego ZUS-u należy:

• złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych deklarację ZUS ZWUA, podając kod 600 (inna przyczyna wyrejestrowania);
• ponownie zarejestrować się do ubezpieczeń społecznych, korzystając z deklaracji ZUS ZUA (bądź ZUS ZZA w przypadku zgłoszenia wyłącznie do ubezpieczeń zdrowotnych) z właściwym kodem tytułu ubezpieczeń:
  • 05 10 XX – w przypadku dużego ZUS-u;
  • 05 90 lub 05 92 XX – jeżeli przedsiębiorca spełnia warunki opłacania Małego ZUS-u Plus.

Po zakończeniu miesiąca, od którego obowiązują podatnika nowe składki, jest on zobowiązany złożyć pierwszy formularz ZUS DRA z wykazaną wysokością opłacanych składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.

Przeczytaj również: Wakacje od ZUS – jak wypełnić ZUS DRA i ZUS RCA? Sprawdź, jak rozliczyć składki ZUS w okresie zwolnienia! – Symfonia

Mały ZUS Plus

Po zakończeniu okresu, w którym przedsiębiorcę obowiązywał Mały ZUS, można skorzystać z tzw. Małego ZUS-u Plus. Taką możliwość mają właściciele firm, których przychody nie przekraczają 120 000 zł w ciągu roku. Wówczas mogą oni opłacać składki w wysokości proporcjonalnej do osiąganego dochodu. Aby móc korzystać z ulgi, konieczne jest także prowadzenie działalności przez minimum 60 dni kalendarzowych w poprzednim roku kalendarzowym. Podobnie jak Mały ZUS, Mały ZUS Plus dotyczy wyłącznie składek na ubezpieczenia społeczne i nie obejmuje składki zdrowotnej.

Mały ZUS Plus – ile wynosi?

Wysokość składek społecznych dla przedsiębiorców korzystających z Małego ZUS-u Plus nie może być:

• niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia w danym roku;
• wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego obowiązującego w danym roku.

Mały ZUS Plus – jak obliczyć wysokość składek?

Wysokość preferencyjnych składek na dany rok określa się na podstawie dochodu z działalności gospodarczej osiągniętego w roku poprzednim. W tym celu należy w pierwszej kolejności obliczyć przeciętny miesięczny dochód z prowadzonej działalności za miniony rok:

• dzieląc roczny dochód w poprzednim roku kalendarzowym przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności;
• mnożąc wynik przez 30 i zaokrąglając do pełnych groszy (w górę jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr, a w dół jeżeli końcówka jest niższa niż 0,5 gr).

Przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku kalendarzowym rozliczali się kartą podatkową i nie korzystali ze zwolnienia z VAT lub wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, powinni pomnożyć swój przychód z działalności gospodarczej przez współczynnik 0,5, a następnie zaokrąglić wynik do pełnych groszy.

Mały ZUS Plus – podstawa składek a składki w kosztach uzyskania przychodu

W sytuacji, gdy składki ZUS na ubezpieczenia przedsiębiorcy oraz współpracujących z nim osób uwzględniono w kosztach uzyskania przychodu, w celu obliczenia podstawy należy powiększyć dochód z poprzedniego roku kalendarzowego o kwoty tych składek wliczone do KUP. Następny krok to mnożenie przeciętego miesięcznego dochodu z prowadzenia działalności w poprzednim roku przez współczynnik 0,5. Wynik wystarczy zaokrąglić do pełnych groszy i porównać z kwotą 30% minimalnego wynagrodzenia oraz 60% prognozowanego przeciętego wynagrodzenia miesięcznego. Zadeklarowana podstawa składki nie może być niższa niż pierwsza z tych kwot ani wyższa niż druga kwota.

Jak długo można korzystać z Małego ZUS-u Plus?

Niższe składki na ubezpieczenia społeczne w ramach Małego ZUS-u Plus można opłacać przez 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności. Po tym okresie przedsiębiorca jest zobowiązany zgłosić się do Dużego ZUS-u i odprowadzać składki społeczne w standardowej wysokości, lecz po upływie 24 miesięcy ma prawo ponownie skorzystać z Małego ZUS-u Plus.

Przeczytaj również: Terminy podatkowe w 2025 roku – sprawdź, do kiedy zapłacić VAT, PIT i PPE! – Symfonia

Mały ZUS – najczęściej zadawane pytania

Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące Małego ZUS-u, kosztu związanego ze składkami czy czasu trwania ulgi.

Ile wynosi Mały ZUS?

W przypadku Małego ZUS-u wysokość składek na ubezpieczenia społeczne wynosi w 2025 roku 442,90 zł. Do tej kwoty należy doliczyć składkę zdrowotną, której nie obejmuje ulga.

Ile wynosi Mały ZUS Plus?

W przypadku Małego ZUS-u Plus nie da się dokładnie określić, ile wynosi comiesięczna składka. Kwoty te zależą bowiem od dochodów przedsiębirocy. Wysokość składek społecznych nie może być natomiast niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia w danym roku ani wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego obowiązującego w danym roku.

Niski ZUS – ile trwa?

Przedsiębiorcy spełniający odpowiednie warunki mogą odprowadzać preferencyjne składki (Mały ZUS) przez 24 miesiące. Mały ZUS Plus można natomiast opłacać przez 36 miesięcy w ciągu następnych 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności. Po tym okresie należy zgłosić się do Dużego ZUS-u i odprowadzać standardowe składki na ubezpieczenia społeczne przez kolejne 24 miesiące. Po ich upływie przedsiębiorca może ponownie korzystać z Małego ZUS-u Plus.

Mały ZUS – do jakiej kwoty obowiązuje?

W przypadku Małego ZUS-u nie ma znaczenia, jaki jest przychód przedsiębiorcy. Mogą korzystać z niego bowiem wszystkie nowo założone jednoosobowe firmy czy wspólnicy spółki cywilnej. Kwota dochodu ma natomiast znaczenie w przypadku Małego ZUS-u Plus – przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej z poprzedniego roku nie mogą przekroczyć 120 000 zł.

Czy okres zawieszenia działalności gospodarczej wlicza się do 2 lat preferencyjnych składek?

Tak. Zawieszenie działalności gospodarczej nie powoduje przerwania biegu 24 miesięcy, co oznacza, że okres zawieszenia jest wliczany do okresu 24 miesięcy, w których przedsiębiorca może opłacać niższe składki.