Krajowy Rejestr Długów (KRD) to instytucja gromadząca informacje na temat zobowiązań finansowych, które przez dłużnika nie zostały uregulowane w terminie. Wpis do rejestru może nieść ze sobą wiele negatywnych konsekwencji. Kiedy można się znaleźć w bazie KRD? Co zrobić, gdy Twój numer PESEL trafi do rejestru dłużników? O tym w niniejszym artykule.

Najważniejsze informacje w skrócie:

• Krajowy Rejestr Długów (KRD) to komercyjna baza danych, w której zgromadzone są informacje o zobowiązaniach finansowych firm i osób prywatnych. Mimo że jej działanie reguluje ustawa, nie jest ona rejestrem państwowym.
• Wpis do KRD dokonywany jest na wniosek wierzyciela. Mogą go uzyskać konsumenci, których zadłużenie przekracza 200 zł oraz przedsiębiorcy, jeśli wysokość ich długu wynosi co najmniej 500 zł.
• Jak sprawdzić Krajowy Rejestr Długów? Jeśli chcesz zweryfikować, czy Twój nr PESEL figuruje w bazie, musisz założyć konto na stronie KRD. Po potwierdzeniu tożsamości zyskasz możliwość pobrania raportu na swój temat.
• Wykreślenie z KRD możliwe jest jedynie po spłacie zobowiązania. Zgodnie z przepisami w ciągu 14 dni od momentu uregulowania płatności wierzyciel musi złożyć wniosek o usunięcie Cię z rejestru dłużników.

Co to jest KRD?

KRD, czyli Krajowy Rejestr Dłużników Biuro Informacji Gospodarczej S.A. to prywatna instytucja  zajmująca się gromadzeniem danych na temat osób, które zalegają ze spłatą swoich zobowiązań. Choć na krajowym rynku działa ona od 2003 r., to jednak zasady jej funkcjonowania zostały określone dopiero 7 lat później na mocy ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.  Do bazy KRD mogą trafić zarówno osoby fizyczne, jak i dłużnicy niebędący konsumentami.  Dostęp do danych zawartych w rejestrze ma pozwalać na prześledzenie sytuacji finansowej klienta, a także ograniczać ryzyko finansowe związane z jego potencjalną niewypłacalnością. Warto pamiętać, że KRD funkcjonuje jako podmiot prywatny – w przeciwieństwie do Krajowego Rejestru Zadłużonych nie jest on instytucją państwową. Bazy danych w KRD nie mają również charakteru publicznego, dlatego dostęp do nich często wiąże się z koniecznością ponoszenia dodatkowych opłat lub wykupienia abonamentu.

Jak działa KRD i jakie informacje można w nim znaleźć?

KRD BIG S.A. jest bazą dłużników, w której znajdują się wyłącznie informacje na temat aktualnego zadłużenia. To odróżnia ją od rejestru prowadzonego przez Biuro Informacji Kredytowej. W tym drugim gromadzone są bowiem dane o wszystkich rachunkach kredytowych – także tych spłacanych w wymaganym terminie.  Zgłoszenie nierzetelnego kontrahenta do Krajowego Rejestru Długów jest jedną z form miękkiej windykacji. Osoby znajdujące się w bazie tracą wiarygodność finansową. To z kolei może utrudniać im uzyskanie kredytu lub pożyczki.

Przeczytaj również: Kiedy i dlaczego warto wysyłać wezwanie do zapłaty?

Jakie zaległości są odnotowywane w bazie KRD?

Przepisy ustaw nie wskazują jednoznacznie, jakiego rodzaju długi mogą trafić do rejestru KRD. W praktyce oznacza to, że bazie gromadzone są informacje na temat rozmaitych zobowiązań – począwszy od niespłaconych kredytów, poprzez zobowiązania wynikające z zawartej umowy zlecenia, aż po zaległe alimenty i nieuregulowane mandaty. Warto również pamiętać, że dane dotyczące dłużników w KRD mogą pochodzić z różnych źródeł. Instytucja wymienia bowiem informacje z przedsiębiorstwami prywatnymi, firmami windykacyjnymi,  bankami i firmami pożyczkowymi, a także dystrybutorami i dostawcami różnego rodzaju usług.

Co jeszcze można sprawdzić w Krajowym Rejestrze Długów?

Choć zasady działania Krajowego Rejestru Długów reguluje ustawa, to jednak trzeba pamiętać, że nie jest to instytucja państwowa, lecz firma prywatna zajmująca się pośrednictwem w udostępnianiu informacji gospodarczych. Zgromadzone w jej bazie dane mogą być wykorzystywane do celów statystycznych czy dokonywania analizy wiarygodności płatniczej. Oprócz tego KRD oferuje także usługi płatne, do których należą m.in.:

• sprawdzanie swojego numeru PESEL,
• pobieranie raportów KRD na swój temat,
• monitorowanie informacji na temat statusu kontrahentów i klientów.

Kto może trafić do Krajowego Rejestru Dłużników?

Wpis do KRD można uzyskać jedynie na wniosek wierzyciela, któremu nie udało się odzyskać należności pomimo przesłania dłużnikowi wezwania do zapłaty. Warto jednak wiedzieć, że zasady dotyczące dodawania wpisów do bazy różnią się w zależności od tego, czy stroną jest konsument, czy przedsiębiorca. W przypadku osób fizycznych w Krajowym Rejestrze Długów uwzględniane są jedynie te zobowiązania, które:

• nie zostały uregulowane w ciągu 30 dni,
• wynikają z określonego stosunku prawnego, np. umowy pożyczki czy umowy oświadczenie usług,
• dotyczą kwoty wynoszącej minimum 200 zł,
• nie uległy przedawnieniu.

Gdy natomiast dłużnikiem jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą, o wpis w KRD można wnioskować, jeżeli:

• kwota zobowiązania przekracza 500 zł,
• należność powstała w związku z określonym stosunkiem prawnym, a wierzyciel dysponuje odpowiednimi dowodami potwierdzającymi istnienie wierzytelności (np. niezapłaconymi fakturami)
• dłużnik nie uregulował swojego zobowiązania w ciągu 30 dni od momentu dostarczenia mu wezwania do zapłaty oraz poinformowania o zamiarze przekazania danych do KRD.

Od powyższych zasad istnieją jednak pewne wyjątki. Dotyczą one sytuacji, gdy podstawą do dokonania wpisu jest wyrok z klauzulą wykonalności. Wówczas dopisanie danych do KRD następuje w ciągu 14 dni od momentu przekazania sprawy.

Przeczytaj też: W jakich przypadkach można (należy) korzystać z ulgi na złe długi?

Jak sprawdzić wpis do Krajowego Rejestru Długów?

Zgodnie z art. 22b ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych, konsumenci mogą raz na 6 miesięcy bezpłatnie sprawdzić informacje na swój temat w bazie danych KRD. Ten przywilej nie dotyczy jednak przedsiębiorców. Ci, by uzyskać dostęp do rejestru, muszą liczyć się z koniecznością poniesienia opłaty. Przepisy wskazują jedynie, że jej wysokość nie może przekraczać 0,5% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Aby uzyskać dostęp do danych, należy założyć konto na stronie KRD. Służy do tego formularz rejestracyjny.

Co zrobić, gdy Twój pesel znajdzie się w KRD?

Sam wpis do KRD nie niesie ze sobą żadnych konsekwencji prawnych. Może on jednak podważyć wiarygodność finansową dłużnika. Z raportów w KRD korzystają bowiem m.in. instytucje finansowe  i pożyczkowe, np. podczas analizy kredytowej. Bazę przeglądają także przedsiębiorcy, którzy za jej pomocą oceniają rzetelność potencjalnych kontrahentów. W przypadku osób posiadających zaległe zobowiązania, o usunięcie wpisu z KRD może poprosić jedynie wierzyciel. Przepisy obligują go, by z takim wnioskiem wystąpił w ciągu 14 dni od momentu spłaty lub wygaśnięcia zobowiązania.

Jak uniknąć wpisu do KRD?

Najlepszym sposobem na uniknięcie wpisu do KRD jest rozsądne zarządzanie swoimi finansami oraz terminowe regulowanie należności. Co powinny zrobić osoby, które znalazły się w bazie pomimo braków zaległych zobowiązań?  Jak najszybciej ustalić dane wierzyciela, a następnie przesłać do niego prośbę o usunięcie wpisu. Zgodnie z przepisami prawa, zgłaszanie do biura nieprawdziwych informacji gospodarczych, a także brak ich aktualizacji w wymaganym terminie, podlegają karze grzywny wynoszącej nawet 30 tys. złotych.