Nowa płaca minimalna

Płacą minimalną nazywamy ustalone najniższe wynagrodzenie, jakie pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. 1 lipca 2024 jej wysokość wzrosła o dodatkowych kilkadziesiąt złotych w stosunku do pierwszej połowy roku. Co warto wiedzieć o minimalnym wynagrodzeniu i związanych z nim zmianach?

 

Nowa płaca minimalna w 2024 roku

W 2024 roku miała miejsce dwukrotna podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę – w styczniu oraz w lipcu. Dzięki temu najmniej zamożni polscy pracownicy zyskali szansę na poprawę sytuacji życiowej swojej oraz swoich rodzin. Wzrost płacy minimalnej miał ponadto wpłynąć na warunki pracy, zwiększenie siły nabywczej pracowników czy likwidację dochodowych nierówności.

 

Historia płacy minimalnej w Polsce

Minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane jest w naszym kraju od 1956 roku. Współczesny polski system płacy minimalnej działa natomiast zgodnie z ustawą z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Wysokość płacy minimalnej powinna być taka, aby umożliwiała zaspokojenie podstawowych potrzeb pracownika oraz członków jego rodziny.

 

Ogłoszenie nowej płacy minimalnej

30 kwietnia 2024 roku Rada Ministrów przyjęła Wieloletni Plan Finansowy Państwa na lata od 2024 do 2027, z kolei 13 czerwca 2024 roku – propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia i minimalnej stawki godzinowej na 2025 rok. Płaca minimalna ma wynosić od stycznia 4 626 zł brutto, czyli o 326 zł więcej niż obecnie, z kolei stawka za godzinę pracy przy umowach cywilnoprawnych – 30,20 zł brutto. Planowana jest jedna podwyżka wynagrodzenia, a nie dwie, jak miało to miejsce w tym roku.

Przeczytaj także: Kto wypłaca zasiłek macierzyński? Wszystko o urlopie macierzyńskim – Symfonia

Porównanie z poprzednimi latami

Zmiany w wysokości płacy minimalnej z każdym rokiem są coraz bardziej zauważalne. W poprzednich latach wynosiła ona:

• w 2021 roku: 2800 zł brutto, czyli 2017,67 zł netto + minimalna stawka godzinowa w wysokości 18,30 zł brutto, czyli 12 zł netto;
• w 2022 roku: 3010 zł brutto, czyli 2209,56 zł netto + minimalna stawka godzinowa w wysokości 19,70 zł brutto, czyli 17 zł netto;
• w okresie styczeń-czerwiec 2023: 3490 zł brutto, czyli 2710 zł netto + minimalna stawka godzinowa w wysokości 22,80 zł brutto, czyli ok. 20 zł netto;
• w okresie lipiec-grudzień 2023: 3600 zł brutto, czyli 2784 zł netto + minimalna stawka godzinowa w wysokości 23,50 zł brutto, czyli ok. 21 zł netto.

 

Czynniki wpływające na zmianę płacy minimalnej

Na wysokość minimalnego wynagrodzenia wpływa wiele różnych czynników – przede wszystkim jednak jest to prognozowana na następny rok inflacja. Za inną przyczynę zmian w płacy minimalnej można uznać również nierówności dochodowe wśród polskich pracowników czy pogorszenie ogólnej kondycji gospodarki.

 

Płaca minimalna 2024 – ile na rękę?

W 2024 już dwukrotnie zmieniano wysokość minimalnej płacy w Polsce. Pierwsza podwyżka odbyła się na początku roku, z kolei druga – w połowie.

 

Płaca minimalna 2024 – ile na rękę od stycznia?

W okresie styczeń-czerwiec 2024 roku minimalna płaca przy zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę wynosiła 4242 zł brutto, czyli 3222 zł netto. Jeszcze pod koniec poprzedniego roku było to 3600 zł brutto – różnica była więc zauważalna.

 

Płaca minimalna 2024 – ile na rękę od lipca?

W lipcu 2024 roku miała miejsce druga w tym roku podwyżka płacy minimalnej. Obecnie jej wysokość to 4300 zł brutto, a więc 3262 zł „na rękę”. Takie minimalne wynagrodzenie pracownicy będą otrzymywać do ostatniego dnia grudnia.

 

Płaca minimalna 2024 – ile na rękę za godzinę?

Przy zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę pracownik może otrzymywać wynagrodzenie stałe, godzinowe, akordowe bądź prowizyjne. W przypadku systemu godzinowego pracodawca musi określić wynagrodzenie, zachowując minimalną stawkę godzinową. Zależy ona nie tylko od minimalnej płacy obowiązującej w danym momencie, ale również od liczby godzin do przepracowania w danym miesiącu. Chcąc ją obliczyć, wystarczy zatem podzielić płacę minimalną przez liczbę godzin pracujących. Przykładowo, jeśli miesiąc wymaga przepracowania 168 godzin, pracownik otrzymuje 25,25 zł „na rękę” za każdą godzinę pracy. Jeśli natomiast mowa o stawce godzinowej dla osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych – umowy zlecenia czy umowy o dzieło – od lipca 2024 otrzymują oni 28,10 zł brutto, czyli około 22,05 zł za godzinę pracy.

Płaca minimalna 2024 – ile na rękę ¾ etatu czy ½ etatu?

Minimalne wynagrodzenie za pracę w przypadku zatrudnienia na pełen etat wynosi obecnie 4300 zł brutto.  Pracownik zatrudniony w mniejszym wymiarze godzin otrzyma analogicznie:

• przy ¾ etatu 3225 zł brutto, czyli 2 528 zł netto;
• przy ½ etatu 2150 zł, czyli 1 688 zł netto;
• przy 1/3 etatu 1433,33 zł, czyli 1126 zł netto;
• przy ¼ etatu 1075 zł, czyli 844 zł netto.

 

Jak nowa płaca minimalna wpłynie na gospodarkę?

Dwukrotny wzrost płacy minimalnej oraz stawki godzinowej ma związek z ciągle rosnącą inflacją. Jak podkreśla rząd, zmiany mogą mieć pozytywny wpływ na ogólną kondycję krajowej gospodarki.

 

Wpływ na pracowników

Podwyżka minimalnego wynagrodzenia – a przy tym także dodatków, np. za pracę w godzinach nocnych – ma duży wpływ na ogólną sytuację życiową pracowników, którzy zarabiają najmniej. Kilkaset złotych więcej w każdym miesiącu może znacząco ułatwić realizację bieżących wydatków – np. na energię elektryczną czy zakupy – zwiększając tym samym komfort codziennego życia.

 

Wpływ na pracodawców

Dla pracowników zmiana płacy minimalnej oznacza poprawę materialnej sytuacji, z kolei dla firm – wyższe koszty zatrudnienia. Wraz ze wzrostem wynagrodzenia podwyżce uległa też wysokość obliczanych na jego podstawie świadczeń, m.in.:

• wynagrodzenia za przestój;
• dodatku za pracę w nocy;
• odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania;
• odprawy z tytułu zwolnień grupowych.

Podwyżka wynagrodzenia minimalnego skutkuje też wzrostem składek ZUS i podatków opłacanych za każdą zatrudnioną osobę. Zmianie ulegają ponadto składki odprowadzane przez właścicieli firm za siebie samych. Co więcej, w związku ze wzrostem wynagrodzenia pracodawcy mają obowiązek podpisać z pracownikami aneksy do umów o pracę (chyba że wynagrodzenie w umowie nie jest określone konkretną kwotą). Warto jednak zaznaczyć, że wzrost płacy minimalnej pozwala pracodawcom zatrzymać na dłużej doświadczonych specjalistów, którzy pomagają w stałym rozwoju firmy.

 

Skutki dla rynku pracy

Podwyżka minimalnego wynagrodzenia wpływa także na sam rynek pracy. Zmiany widoczne są m.in. w firmach zatrudniających pracowników tymczasowych – mogą oni liczyć na znacznie mniejszą liczbę godzin pracujących niż w ubiegłych latach. Pracodawcy podchodzą bowiem ostrożnie do ilości zlecanych zadań, obawiając się znacznego wzrostu kosztów. W wyniku wzrostu minimalnych wynagrodzeń coraz więcej firm rezygnuje też z zatrudniania na etacie specjalistów np. od księgowości na rzecz outsourcingu usług księgowych lub korzystania ze specjalistycznych oprogramowań.

 

Jak przygotować się na zmiany związane z nową płacą minimalną?

Zmiany związane z minimalnym wynagrodzeniem wymagają pewnego przygotowania szczególnie ze strony pracodawców. Pracownikom pozostaje z kolei jedynie oczekiwać na kolejny wzrost comiesięcznej pensji.

 

Rady dla pracodawców

Jeśli w umowach pracowników widnieje zapis o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z konkretną kwotą, pracodawcy powinni pamiętać o sporządzeniu aneksów do wszystkich takich umów. Warto ponadto poinformować osoby zatrudnione o terminie, w którym minimalna płaca ulegnie wzrostowi, a także o jej konkretnej wysokości.

 

Rady dla pracowników

Po otrzymaniu od pracodawcy informacji o planowanej podwyżce minimalnego wynagrodzenia pracownicy powinni dopilnować, aby w ich umowie o pracę znalazła się odpowiednia kwota. Jeśli zatem treść dokumentu wymaga sporządzenia aneksu, a pracodawca wydaje się o tym zapominać, warto mu o tym przypomnieć.

 

Najczęściej zadawane pytania dotyczące nowej płacy minimalnej

 

Jak często podnoszona jest płaca minimalna?

W ostatnich latach mogliśmy obserwować regularny wzrost płacy minimalnej wynikający m.in. z rosnącej inflacji. W 2023 i 2024 minimalne wynagrodzenie za pracę zostało podniesione dwukrotnie – na początku i w połowie każdego roku. W latach 2021 i 2022 podwyżka miała natomiast miejsce jeden raz – pierwszego dnia stycznia. Na kolejny rok planowany jest kolejny, jednorazowy wzrost.

 

Kiedy wejdzie w życie nowa płaca minimalna?

Mimo że w lipcu 2024 roku minimalne wynagrodzenie ponownie uległo zmianie, kolejna podwyżka jest przewidziana już na styczeń kolejnego roku. Od 1.01.2025 pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę mają otrzymywać 4 626 zł brutto. W życie wejdzie również nowa minimalna stawka godzinowa (30,20 zł brutto).

 

Kogo obejmuje nowa płaca minimalna?

Jak wskazują szacunki rządu, wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę dotyczy 3,6 miliona pracowników polskich firm. Mowa zarówno o osobach zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (nowa płaca minimalna), jak i o tych, które zawarły umowę zlecenia czy umowę o dzieło (nowa minimalna stawka godzinowa).

 

Jakie są konsekwencje nieprzestrzegania nowych przepisów?

Zgodnie z przepisami ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi zatrudnionemu w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy co najmniej wynagrodzenie minimalne. W przeciwnym razie mamy do czynienia z naruszeniem praw pracowniczych – a to wiąże się już z konsekwencjami w postaci kary grzywny. Jak wynika z zapisów samego Kodeksu pracy, pracodawca, który nie przestrzega przepisów związanych z płacą minimalną, może zostać ukarany grzywną w wysokości od tysiąca do nawet 30 tysięcy zł.