Symfonia. Biznes gotowy na zmiany

Wypłata wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia – o czym pamiętać i na co uważać?

Urszula Holik

Urszula Holik

Długość czytania:

30 października 2024

Wypłata wynagrodzenia po rozwiązaniu umowy o pracę to temat, który budzi wiele wątpliwości – także wśród tych pracowników działu kadr, którzy mają na koncie wiele lat praktyki zawodowej. Jak wyliczyć wynagrodzenie po ustaniu zatrudnienia? Które oświadczenia złożone za pomocą PIT-2 obowiązują po rozwiązaniu stosunku pracy? Kiedy dokładnie pracodawca musi wypłacić pensję zwalnianemu pracownikowi? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te oraz inne pytania, przeczytaj ten poradnik. Znajdziesz w nim zbiór najważniejszych informacji na temat wypłaty wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia.

Spis treści:

Najważniejsze informacje w skrócie:

  • W Kodeksie pracy brakuje przepisów, które wskazywałyby jednoznacznie na termin wypłaty wynagrodzenia po ustaniu stosunku pracy.
  • Zgodnie ze stanowiskiem PIP oraz Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pracodawca powinien wypłacić wynagrodzenie zwalnianemu pracownikowi z dniem rozwiązania umowy o pracę. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki.
  • Wiele problemów stwarza również samo wyliczanie wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia. Wszystko dlatego, że po rozwiązaniu stosunku pracy tracą ważność niektóre oświadczenia złożone przez pracownika na formularzu PIT-2.
  • Podczas ustalania wysokości wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia pracodawca nie może stosować kwoty zmniejszającej podatek, ani podwyższonych kosztów uzyskania przychodu.
  • Wypłacając wynagrodzenie po rozwiązaniu stosunku pracy, płatnik świadczeń musi również pobrać zaliczki na podatek dochodowy – nawet jeśli wynagrodzenie byłego pracownika nie przekracza kwoty wolnej od podatku.

Wypłata wynagrodzenia po wypowiedzeniu – co mówi Kodeks pracy?

Choć Kodeks pracy to podstawowe źródło określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy, to jednak kwestie związane z wypłatą wynagrodzenia byłemu pracownikowi zostały w nim potraktowane bardzo ogólnie. Art. 85 wskazuje jedynie, że pracodawca powinien wypłacać wynagrodzenie co najmniej raz w miesiącu – w stałym i ustalonym przez strony terminie. Ten ostatni nie może przekraczać 10. dni następnego miesiąca.  Powyższe zasady obowiązują jednak wyłącznie w czasie trwania zatrudnienia. Nie dotyczą one zatem sytuacji, w której wypłata wynagrodzenia następuje po ustaniu stosunku pracy.

Ważne: jeśli termin wypłaty wynagrodzenia po ustaniu stosunku pracy wypada w dniu wolnym od pracy, to wtedy pensję należy wypłacić w dniu poprzedzającym.

Kiedy wypłacić wynagrodzenie zwolnionemu pracownikowi?

Kodeks pracy nie wskazuje wprost, ile czasu ma pracodawca na wypłatę wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia. Ta luka w przepisach sprawia, że w poszczególnych firmach stosuje się różne rozwiązania. Niektórzy pracodawcy rozliczają się z byłymi pracownikami na zasadach, jakie obowiązują pozostałych zatrudnionych, podczas gdy inni wypłacają wynagrodzenie w ostatnim dniu zatrudnienia.

Aby rozwiać wątpliwości związane z powyższą kwestią Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej 16 września 2010 r. przedstawiło stanowisko, zgodnie z którym zwalniany pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie najpóźniej w dniu ustania stosunku pracy. Do takiej interpretacji przepisów przychyla się również Państwowa Inspekcja Pracy, wskazując, że z chwilą rozwiązania stosunku pracy wynagrodzenie staje się świadczeniem wymagalnym. Od tej zasady istnieją jednak pewne wyjątki. Dotyczą one sytuacji, gdy z przyczyn obiektywnych ustalenie wysokości wynagrodzenia w dniu ustania zatrudnienia nie jest możliwe. Zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem sądów, w takich przypadkach pracodawca może wypłacić wynagrodzenie lub niektóre jego składniki (np. premie lub nagrody) w terminie wynikającym z przepisów wewnątrz zakładowych.

Symfonia R2Płatnik

Przejrzysty i prosty w obsłudze program do kompleksowej obsługi zatrudnienia w firmie

PIT-2 po ustaniu zatrudnienia – jakie oświadczenia obowiązują po zakończeniu zatrudnienia? 

Wiele wątpliwości budzi również kwestia, jak wyliczyć wysokość wynagrodzenia po rozwiązaniu umowy o pracę. Z chwilą ustania stosunku pracy tracą bowiem moc prawną oświadczenia płacowe złożone przez pracownika na formularzu PIT-2. Więcej na jego temat znajdziesz w artykule: PIT-2 – jak wypełnić i kiedy należy go złożyć?

Ulga podatkowa po ustaniu zatrudnienia

Nowelizacja przepisów, jaka miała miejsce w 2023 r. wprowadziła nowe zasady dotyczące stosowania ulg podatkowych po rozwiązaniu umowy z pracownikiem. Zgodnie z obowiązującymi obecnie regulacjami płatnik świadczeń (pracodawca), podczas obliczania zaliczek na podatek dochodowy po ustaniu stosunku pracy, nie powinien uwzględniać oświadczeń i wniosków złożonych przez byłego pracownika (formularz PIT-2 cześć C, E, F oraz J). Skutkiem tych zmian jest wyższa kwota zaliczki na podatek dochodowy, jaką pracodawca potrąca z ostatniej wypłaty – nie może jej bowiem pomniejszyć o kwotę zmniejszającej podatek.

Przeczytaj również: [KIP] Zmiana zasad rozliczania kwoty zmniejszającej podatek od 1.01.2023 r. – Symfonia – Centrum pomocy

Płatnik świadczeń musi również naliczać i pobierać zaliczki na podatek dochodowy do pracowników, których dochód w roku podatkowym nie przekracza kwoty 30 000 zł, a także tych korzystających z ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ czy ulgi dla pracujących seniorów. Z chwilą rozwiązania stosunku pracy moc prawną tracą również oświadczenia o wspólnym rozliczaniu z małżonkiem lub dzieckiem. Takie regulacje mogą okazać się szczególnie dotkliwe dla osób, które osiągnęły II próg podatkowy. W ich przypadku, po rozwiązaniu umowy, pracodawca obliczy zaliczkę na podatek ze stawką 32%.

Zobacz również: [KIP] Zasady uwzględniania oświadczeń pracownika m.in. PIT-2 w przypadku wypłaty wynagrodzeń po ustaniu stosunku prawnego

Koszty uzyskania przychodu po ustaniu zatrudnienia

Podobnie wygląda sytuacja pracowników, którzy złożyli oświadczenie o stosowaniu podwyższonych kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z obowiązującymi od 2023 r. przepisami, traci ono moc prawną z dniem zakończenia zatrudnienia. W praktyce oznacza to, że podczas wyliczania wynagrodzenia po rozwiązaniu umowy, pracodawca może uwzględnić KPU jedynie w podstawowej wysokości (250,00 zł).

Które oświadczenia złożone w PIT-2 nadal obowiązują po ustaniu zatrudnienia?

Warto pamiętać, że niektóre oświadczenia złożone na formularzu PIT-2 zachowują ważność także po ustaniu stosunku pracy. W efekcie były pracodawca nadal musi je stosować. Do tej kategorii należą wnioski o:

  • obliczanie zaliczek na podatek dochodowy bez stosowania ulgi dla młodych,
  • obliczanie zaliczek na podatek dochodowy bez stosowania miesięcznych kosztów uzyskania przychodów,
  • rezygnacji ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów.

Wypłata wynagrodzenia a rozwiązanie umowy w trakcie miesiąca

Rozwiązanie umowy o pracę w trakcie miesiąca wiąże się z koniecznością prawidłowego obliczenia wynagrodzenia za okres, w którym pracownik faktycznie wykonywał swoje obowiązki. To, w jaki sposób ustalić kwotę do wypłaty zależy od tego, czy zatrudniony otrzymywał stałą miesięczną pensję, czy też jego wynagrodzenie było uzależnione od liczby przepracowanych godzin.

Procedura obowiązująca w tym pierwszym przypadku została opisana w § 12 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy. Aby wyliczyć wynagrodzenie po ustaniu zatrudnienia, należy podzielić miesięczną stawkę wynagrodzenia przez liczbę godzin, jakie w danym miesiącu miał przepracować pracownik. Tę kwotę trzeba następnie pomnożyć przez liczbę godzin przypadających na okres po ustania stosunku pracy. Uzyskaną w ten sposób wartość odejmuje się od wynagrodzenia, jakie przysługuje pracownikowi za cały miesiąc. W przypadku pracowników rozliczanych wg stawki godzinowej, wysokość pensji po rozwiązaniu umowy zależy od liczby faktycznie przepracowanych godziny.

Przeczytaj również: Obliczanie wynagrodzenia chorobowego krok po kroku – sprawdź, jak to zrobić! – Symfonia

Obliczanie wynagrodzenia po rozwiązaniu umowy o pracę

Obliczanie wynagrodzenia dla pracownika zwolnionego w trakcie miesiąca, ze względu na mnogość obowiązujących przepisów, może przysparzać wielu trudności. Na rynku są jednak dostępne programy kadrowo-płacowe, które pozwalają ten proces zautomatyzować. Jednym z nich jest Symfonia R2Płatnik. Oprogramowanie samodzielnie pobiera dane płacowe z różnych źródeł, a następnie – na podstawie zdefiniowanych wzorców rozliczeń – generuje listy płac, uwzględniając przy tym rozmaite składniki wynagrodzeń i mechanizmy ich naliczania.

Jeśli chcesz przekonać się, jak działa takie oprogramowanie, wypełnij formularz rejestracyjny, pobierz demo i testuj program Symfonia R2Płatnik za darmo przez 30 dni!

Symfonia R2Płatnik

Przejrzysty i prosty w obsłudze program do kompleksowej obsługi zatrudnienia w firmie

Przeglądaj tematy tego artykułu:

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *