L4 a zwolnienie dyscyplinarne – co warto wiedzieć?

Zwolnienie dyscyplinarne oznacza utratę pracy w trybie natychmiastowym – odbywa się bowiem bez wypowiedzenia umowy. Z poniższego artykułu dowiesz się, na czym właściwie polega dyscyplinarka, za co można zwolnić dyscyplinarnie i czy pracodawca może zwolnić w takim trybie pracownika, który przebywa na L4.

 Spis treści:

• Zwolnienie dyscyplinarne – co to takiego?
• Zwolnienie dyscyplinarne – za co?
• Czy można zwolnić pracownika na L4?
• Zwolnienie dyscyplinarne – przykłady
• Zwolnienie dyscyplinarne a ZUS
• Czy można chorować po zwolnieniu dyscyplinarnym?
• Najczęściej zadawane pytania na temat zwolnienia na L4

Zwolnienie dyscyplinarne – co to takiego?

Zwolnienie dyscyplinarne, potocznie nazywane dyscyplinarką lub wypowiedzeniem dyscyplinarnym, to rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy osoby zatrudnionej. Pracodawca może z niego skorzystać, bez względu na to, na podstawie jakiej umowy o pracę jest zatrudniony dany pracownik (czas określony czy nieokreślony). W tym przypadku nie ma również znaczenia okres ochronny.

Przeczytaj również: Wypowiedzenie umowy o pracę – co powinno zawierać i kiedy je złożyć? – Symfonia

Zwolnienie dyscyplinarne – za co?

Zgodnie z art. 52 Kodeksu pracy pracownik może zostać zwolniony w trybie natychmiastowym za:

• ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych;
• popełnienie w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem;
• zawinioną przez niego utratę uprawnień wymaganych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Od tej zasady istnieje jednak jeden wyjątek – rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Dyscyplinarka dla pracodawcy

Według art. 55 § 1 Kodeksu pracy pracownik również ma prawo natychmiastowo rozwiązać umowę, jeżeli pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Taka dyscyplinarka staje się skuteczna już z chwilą doręczenia jej przełożonemu – rozwiązanie umowy dochodzi do skutku nawet jeśli nie chce on podpisać dokumentu. Rozwiązanie umowy o pracę z winy pracodawcy może mieć miejsce m.in. z powodu:

• całkowitego zaprzestania wypłaty wynagrodzenia;
• wypłacania wynagrodzenia nieterminowo lub w zaniżonej wysokości;
• braku bezpiecznych i higienicznych warunków pracy;
• doświadczenia przez pracownika mobbingu, dyskryminacji, molestowania lub naruszenia dóbr osobistych pracownika;
• niezapewnienia pracownikowi prawa do odpoczynku oraz urlopu wypoczynkowego;
• niezgłoszenia pracownika do ubezpieczenia społecznego lub nieodprowadzania składek do ZUS;
• braku postępowania powypadkowego w związku z wypadkiem przy pracy lub w drodze do/z pracy.

Przeczytaj również: Likwidacja stanowiska pracy – jak wypowiedzieć umowę zwalnianemu pracownikowi?

Czy można zwolnić pracownika na L4?

Jak wskazuje art. 41 Kodeksu pracy, zwolnienie pracowników nieobecnych w pracy z powodu L4 podlega ochronie prawnej. Zgodnie z przepisami pracodawca nie ma prawa wypowiedzieć umowy o pracę osobie w trakcie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o ile nie upłynął okres uprawniający do rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. Wyjątek stanowi jednak zwolnienie dyscyplinarne.

Art. 52 Kodeksu pracy a zwolnienie lekarskie

Zgodnie z art. 52 Kodeksu pracy przebywanie na zwolnieniu lekarskim nie wyklucza zwolnienia dyscyplinarnego. Jeżeli zachodzą określone okoliczności, pracodawca ma więc pełne prawo zwolnić dyscyplinarnie pracownika przebywającego na L4.

Przeczytaj również: Czy zwolnienie lekarskie przedłuża okres wypowiedzenia? – Symfonia

Zwolnienie dyscyplinarne na L4 – warunki

Zwolnienie lekarskie nie chroni pracownika przed zwolnieniem dyscyplinarnym. W sytuacji, gdy pracodawca dowie się o okolicznościach, które uzasadniają rozwiązanie umowy o pracę z winy pracownika przebywającego na L4 (bez wypowiedzenia), ma prawo wysłać wypowiedzenie na jego adres zawarty na zaświadczeniu lekarskim. Zgodnie z samym Kodeksem pracy rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem na zwolnieniu lekarskim bez wypowiedzenia w trybie dyscyplinarnym jest możliwe, jeżeli:

• pracownik jest zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż pół roku, a okres jego choroby przekracza 3 miesiące;
• pracownik jest zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej pół roku lub jego niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku przy pracy bądź choroby zawodowej, jego okres zasiłkowy wynosi 182 dni lub 270 dni w przypadku gruźlicy lub ciąży, a on przez 3 miesiące pobierał zasiłek rehabilitacyjny.

Umowę o pracę z pracownikiem przebywającym na L4 można rozwiązać w pierwszym dniu po upływie wymienionych okresów ochrony. W przypadku wysłania wypowiedzenia pocztą, za datę dokonania zwolnienia dyscyplinarnego uznaje się dzień, w którym pracownik odebrał przesyłkę.

Zwolnienie dyscyplinarne – przykłady

Jednym z powodów zwolnienia dyscyplinarnego na zwolnieniu lekarskim są poważne naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Należy do nich m.in.:

• ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa bądź innych poufnych informacji związanych z firmą;
• naruszenie zasad BHP mogące skutkować zagrożeniem życia lub zdrowia innych osób;
• nieusprawiedliwione nieobecności oraz częste nieusprawiedliwione spóźnienia;
• obecność w pracy pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających;
• odmowa wykonania polecenia służbowego.

Za przestępstwo, które również uprawnia pracodawcę do zwolnienia dyscyplinarnego, uznaje się natomiast fałszowanie firmowej dokumentacji, kradzież mienia pracodawcy czy udział w przestępstwach gospodarczych, np. korupcji. Zawiniona utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku to z kolei utrata licencji/certyfikacji wymaganej do wykonywania zawodu, a w przypadku kierowców zawodowych – utrata prawa jazdy za jazdę pod wpływem alkoholu.

Oświadczenie woli pracodawcy

W przypadku dyscyplinarnego zwolnienia pracodawca powinien przekazać pracownikowi tzw. oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym. Dokument ten musi mieć postać pisemną i zawierać m.in.:

• konkretną przyczynę zwolnienia w trybie natychmiastowym oraz winę pracownika;
• informację o możliwości odwołania się do sądu pracy w terminie 21 dni wraz ze wskazaniem sądu;
• dane pracodawcy i pracownika;
• zapis o braku zachowania okresu wypowiedzenia;
• datę oraz podpis pracodawcy.

Oświadczenie może zostać przekazane zwalnianej osobie osobiście bądź drogą pocztową za potwierdzeniem odbioru.

Konsultacja z zakładową organizacją związkową

Jeżeli w danym miejscu pracy funkcjonuje zakładowa organizacja związkowa, pracodawca ma obowiązek skonsultować z nią decyzję dotyczącą zwolnienia pracownika bez wypowiedzenia z jego wyraźnej winy. W razie zastrzeżeń co do zasadności takiej decyzji organizacja ta musi z kolei przekazać je pracodawcy w ciągu trzech następnych 3 dni. Nie mają one jednak wpływu na ostateczne kroki podjęte przez przełożonego. Co ważne, pracownik, który nie jest członkiem związku zawodowego, nie podlega procedurze konsultacji z zakładową organizacją związkową.

Zwolnienie dyscyplinarne a L4 od psychiatry

W przypadku naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, popełnienia przestępstwa lub utraty niezbędnych uprawnień nie ma znaczenia, czy przebywał on na zwolnieniu lekarskim od psychiatry czy innego specjalisty. W takiej sytuacji pracodawca może zwolnić osobę zatrudnioną w trybie dyscyplinarnym bez względu na przyczynę przebywania na L4.

Przeczytaj również: Obliczanie wynagrodzenia chorobowego krok po kroku – sprawdź, jak to zrobić! – Symfonia

Zwolnienie dyscyplinarne a ZUS

Po rozwiązaniu stosunku pracy w trybie dyscyplinarnym pracownik traci prawo do świadczeń, które w przypadku rozwiązania umowy za wypowiedzeniem wciąż by mu przysługiwały. Jeżeli do zwolnienia dyscyplinarnego doszło w trakcie choroby, nie ma on zatem prawa do zasiłku chorobowego.

Przeczytaj również: Jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego?

Dyscyplinarka – konsekwencje

Ze zwolnieniem dyscyplinarnym wiążą się przykre konsekwencje dla pracownika – m.in. informacja o zwolnieniu w trybie natychmiastowym w świadectwie pracy. Takiego zapisu nie da się usunąć, nie ulega on również przedawnieniu – a to oznacza, że potencjalny następny pracodawca ma świadomość, że w stosunku do kandydata zastosowano dyscyplinarkę. Ten typ zwolnienia może ponadto utrudniać uzyskanie zasiłku dla bezrobotnych. W przypadku, gdy taka osoba spełnia wszystkie pozostałe warunki, może otrzymać środki dopiero po upływie 180 dni od momentu rejestracji w urzędzie pracy – a prawo do zasiłku na 180 dni oznacza brak świadczenia. Możliwość otrzymania części świadczenia (na pozostałe dni po 6 miesiącach karencji) zachodzi dopiero po uzyskaniu prawa do zasiłku na 365 dni. Co więcej, w przypadku zwolnienia dyscyplinarnego pracownikowi nie przysługuje odprawa pracownicza, którą otrzymałby w razie rozwiązania umowy nie ze swojej winy.

Zwolnienie dyscyplinarne a wypłata

Po zwolnieniu dyscyplinarnym pracodawca ma obowiązek wypłacić zwolnionemu pracownikowi ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane dni urlopu wypoczynkowego. Jeśli natomiast chodzi o wynagrodzenie, wiele zależy od wewnętrznych przepisów obowiązujących w danym miejscu pracy. Co do zasady przełożony powinieneś wypłacić wynagrodzenie za okres przepracowany do momentu zwolnienia. Po dyscyplinarce, podobnie jak w przypadku rozwiązania umowy na inne sposoby, konieczne jest również wydanie byłemu pracownikowi świadectwa pracy.

Przeczytaj również: Wypłata wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia – o czym pamiętać i na co uważać? – Symfonia

Czy można chorować po zwolnieniu dyscyplinarnym?

Po zwolnieniu w trybie dyscyplinarnym pracownik nie otrzymuje już zasiłku chorobowego, który przysługuje pracownikom przebywającym na L4. Świadczenie nie jest wypłacane w związku z tym, że do rozwiązania umowy doszło z winy zatrudnionego – w takich sytuacjach ZUS nie przekazuje zasiłków.

Najczęściej zadawane pytania na temat zwolnienia na L4

Poznaj odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące tematu zwolnienia pracownika na L4.

Czy można zwolnić pracownika na zwolnieniu lekarskim?

Nie, pracownicy przebywający na L4 podlegają ochronie przed zwolnieniem – wskazuje za to art. 41 samego Kodeksu pracy. Wyjątek stanowi jednak dyscyplinarka – w tym przypadku nie ma znaczenia, czy pracownik jest właśnie na zwolnieniu lekarskim.

Czy w okresie ochronnym można zwolnić pracownika dyscyplinarnie?

Tak – okres ochronny (np. na L4) nie chroni pracownika przed zwolnieniem spowodowanym jego wyraźną winą (czyli przed zwolnieniem dyscyplinarnym). Zakończenie stosunku pracy z pracownikiem przebywającym na zwolnieniu lekarskim jest możliwe w przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych/popełnienia w czasie trwania umowy przestępstwa uniemożliwiającego dalsze zatrudnianie/zawinionej utraty uprawnień pracowniczych.

Jak wygląda zwolnienie dyscyplinarne?

Zwolnienie dyscyplinarne polega na zakończeniu stosunku pracy z danym pracownikiem bez okresu wypowiedzenia. Pracodawca ma prawo zwolnić pracownika dyscyplinarnie w każdej chwili, o ile są ku temu podstawy. Przy rozwiązaniu umowy jest on jednak zobowiązany podać konkretną przyczynę zwolnienia.

Za co zwolnienie dyscyplinarne?

Powodem dyscyplinarki na L4 może być m.in. ujawnienie tajemnicy firmy lub innych związanych z nią poufnych informacji, kradzież mienia, naruszenie zasad BHP mogące skutkować zagrożeniem życia lub zdrowia innych, nieusprawiedliwione nieobecności i spóźnienia, odmowę wykonania polecenia służbowego czy pracę pod wpływem alkoholu.

Jak zwolnić pracownika dyscyplinarnie?

Procedura zwolnienia dyscyplinarnego została określona w art. 52 Kodeksu pracy. Pracodawca podejmuje decyzję po konsultacji z zakładową organizacją związkową i wręcza pracownikowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia, które zawiera konkretne uzasadnienie (faktyczne i prawne) i pouczenie o możliwości wniesienia odwołania do sądu pracy. Dokument może zostać przekazany zwalnianemu pracownikowi osobiście lub korespondencyjnie.

Jakie są skutki zwolnienia dyscyplinarnego?

Po zwolnieniu dyscyplinarnym pracownik traci dni wolne na poszukiwanie pracy. Dyscyplinarka odbiera prawo do odprawy pracowniczej, może utrudniać otrzymanie zasiłku dla bezrobotnych i uniemożliwia pobieranie zasiłku chorobowego. Co więcej, zapis o zwolnieniu w trybie natychmiastowym na stałe widnieje w świadectwie pracy.

Czy można iść na zwolnienie lekarskie po zwolnieniu dyscyplinarnym?

Jeżeli pracownik dopuścił się ciężkiego naruszenia swoich podstawowych obowiązków, po dyscyplinarce nie przysługuje mu już prawo do zwolnienia lekarskiego. Zasiłek chorobowy po zwolnieniu dyscyplinarnym też nie jest zatem wypłacany.